به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،صنایع پتروشیمی بخشی از صنایع شیمیایی است که فراورده‌های شیمیایی را از مواد خام حاصل از نفت یا گاز طبیعی تولید می‌کند. تا پیش از وارد شدن نفت به مفهوم امروزی در زندگی انسان، مواد شیمیایی مورد نیاز، بر اثر تغییر و تبدیل صنایع گیاهی و حیوانی بدست می‌آمد.

دیرینه صنعت پتروشیمی در جهان

در اوایل قرن بیستم نفت خام و گاز طبیعی به عنوان ماده اولیه برای تهیه بسیاری از ترکیبات مورد نیاز انسان، اهمیت حیاتی و روزافزونی پیدا کرد و هم‌اکنون یک دوگانگی در صنعت پتروشیمی در مناطق مختلف جهان در حال شکل‌گیری است؛ کاهش خوراک‌های مختلف مصرفی در جهان و افت شدید قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی پس از سقوط قیمت نفت را می‌توان مهم‌ترین رخداد موثر بر صنعت پتروشیمی در جهان دانست که تغییرات نامحسوس را بر این صنعت تحمیل کرده است.

 

شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با بهره‌برداری از واحد تولید کود شیمیایی شیراز، در سال ۱۳۴۲ آغاز به کار کرد و با گسترش صنعت در قالب سه طرح عمرانی در فاصله سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۶۵ مرحله توسعه نخستین خود را، پشت سر گذاشت.
فعالیت این شرکت، در زمینه تولید کود شیمیایی و مواد اساسی پتروشیمیایی و شیمیایی باعث خودکفایی ایران از مواد نامبرده شد.

راه‌اندازی مجتمع‌های پتروشیمی گوناگون مانند: فارابی، خارک، پاسارگاد، کربن اهواز، رازی طرح‌های توسعه پتروشیمی شیراز، از اقدامات این شرکت در مرحله گسترش آغازین خود بوده‌است.

مهمترین ویژگی‌های صنعت پتروشیمی، کسب ارزش افزوده از نفت و گاز و همچنین امکان ایجاد اشتغال به ویژه در صنایع تکمیلی است، به همین دلیل ایران در صنعت پتروشیمی از مزایای رقابتی قابل توجهی برخوردار است..

آنچه که مورد توجه است، کاهش شدید ارزش سهام بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ، توقف طرح‌های توسعه و عقب‌نشینی از بسیاری از پروژه‌ها، کاهش چراغ خاموش حجم تولید و همچنین افزایش جذابیت تولید برای بسیاری از مناطق، برخی از واقعیت‌های این صنعت است که می‌تواند یک دگردیسی عمیق را در صنعت پتروشیمی در جهان باعث شود.

هم‌اکنون محصولات پتروشیمی ایران به ۶۰ کشور مختلف صادر می‌شوند به گونه‌ای که شبه قاره هند ۱۳ درصد، آسیای جنوب شرقی ۲۳ درصد، چین ۲۲ درصد، خاور دور ۱۸ درصد، کشور‌های اروپایی ۵ درصد و خاورمیانه ۱۹ درصد از سهم صادرات را به خود اختصاص داده‌اند.

 

اهمیت گسترش صنعت پتروشیمی

با گسترش صنعت پتروشیمی ضمن این که بسیاری از نیاز‌های داخلی رفع می‌شود، ارزش افزوده ماده خام نیز به داخل کــشور بازمــی گردد و امتیاز مهم صنعت پتروشیمی که دارای مزیت نسبی مواد اولیه آن در داخل کشور است، باعث رونق هر چه بـیشتر اقتـصاد می‌شود.

این صنعت به عنوان دارنده مقام اول صادرات غیر نفتی در جهت شکوفایی اقتصادی کشور، توسعه پایدار، بومی کردن فناوری و توسعه صنایع پایین دستی نقش اساسی و مهمی دارد.

عمده‌ترین مزایای این صنعت در ایران تنوع خوراک، دسترسی به آب‌های آزاد و نیروی انسانی متخصص است.

ساخت خط لوله اتیلن غرب با مصوبه هیئت وزیران در سال ١٣٨١ با هدف توسعه مناطق کمتر توسعه یافته در دوره وزارت مهندس زنگنه در وزارت نفت آغاز شد و این خط از مبدا پارس جنوبی تا آذربایجان غربی امتداد دارد.

به منظور توسعه صنعت پتروشیمی و ایجاد زمینه اشتغال بیشتر در مناطق کمتر توسعه یافته غرب کشور، افزایش صادرات، کمک به رونق تولید داخلی و بی نیازی از اتکا به بازار‌های خارجی؛ مجتمع پتروشیمی مهاباد در ۱۱ خرداد سال ۹۵ با حضور رئیس جمهور روحانی، بیژن زنگنه، وزیر نفت و مرضیه شاهدایی، معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی و مسئولان استانی به طور رسمی افتتاح گردید. 

گاز اتیلن پتروشیمی کاویان عسلویه از مسیری ۲ هزار و ۲۰۰ کیلومتری غرب کشور می‌گذرد تا در مجتمع پتروشیمی مهاباد؛ به دانه‌های همچون الماس پلی اتیلن تبدیل شود.

پتروشیمی کاویان، اتان دریافتی از پارس جنوبی را به اتیلن تبدیل کرده و به خط لوله اتیلن غرب تزریق می‌کند که این اتیلن از ١١ استان عبور کرده و خوراک ١٢ مجتمع پتروشیمی ساخته شده غرب کشور از جمله مجتمع پتروشیمی مهاباد می‌شود.

شرکت پتروشیـمی کـاویـان (سهامی خاص) از شرکت‌های تابعه شرکت پتروشیمی باختر می‌باشدکه وظیفة تأمین خوراک مورد نیاز سایر شرکت‌های زیر مجموعه شرکت پتروشیمی باختر را عهده دار است و دارای ظرفیت تولیدی سالانه دو میلیون تن است.

 

بهره برداری از پتروشیمی مهاباد

فرش باف رئیس مجتمع بهره برداری مجموعه پتروشیمی مهاباد، گفت:خوراک پتروشیمی مهاباد از طریق خط لوله اتیلن غرب تامین می‌شود و میزان آن حدود ٣٢٤ هزار تن در سال است. اتیلنی که از جنوب کشور و پتروشیمی کاویان عسلویه مسیر طولانی دو هزار و ۲۰۰ کیلومتری را طی می‌کند؛ پس از رسیدن به راکتور‌های پتروشیمی مهاباد دستخوش تغییرات و فرآیند‌های متفاوتی می‌شود و با تزریق به موقع؛ سالانه ۳۰۰ هزار تن پلی اتیلن سبک و سنگین خطی را روانه بازار‌های خارجی میکنیم و بخشی از آن هم به مصرف داخلی می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه کلیه مراحل در راکتور‌های کاملا کنترل شده انجام می‌گیرد افزود:گاز‌ها و مایعاتی که وارد راکتور می‌شود پس از تغییر سیال و عبور از تایر‌های جداسازی به قسمت بوتن وان وارد می‌شود و در نهایت بوتن وان خالص از راکتور بوتن به دست می‌آید و سالانه ۳۰ هزار تن بوتن وان، از مجتمع پتروشیمی مهاباد به بهره بردار‌ی می‌رسد.

مدیر واحد کنترل پتروشیمی مهاباد  گفت: انتظار داریم با افزایش خوراک دریافتی از جنوب کشور، بتوانیم زمینه رشد بیشتر تولید را فراهم کنیم.

پلی اتیلن به عنوان ماده اصلی تولید شده در پتروشیمی مهاباد در آخرین مرحله از تولیدات این مجتمع به گرید خاصی رسیده است و ودر ماه‌های آتی به بازار عرضه خواهد شد که مشابه اش در بازار وجود ندارد و با ارزش افزوده بالا، زمینه سود اوری بیشتر را فراهم می‌کند.

پلی اتیلن سنگین خطی و بوتن ١ به عنوان ماده اولیه صنعت پلاستیک سازی کاربرد زیادی در تولید انواع مختلف ظروف و قطعه‌های پلاستیکی، لوله، کابل و نیز چندین محصول دیگر دارد.

تکیه بر صنعت داخلی و بی نیازی از بازار‌های خارجی

 ضیایی رئیس تعمیرات مجتمع گفت:حدود ۱۶۰ نفر نیروی تعمیراتی با تخصص مکانیک، برق، ابزار دهی و کنترل ابزار در داخل مجتمع تعمیراتی پتروشیمی مهاباد مشغول به کار هستند.

 ضیایی ضمن اشاره به اهمیت خودکفایی افزود:هدف نهایی ما رسیدن به خودکفایی و تکیه بر صنعت داخلی است که گام‌های موثری را در پتروشیمی مهاباد به سمت تکیه بر اهداف اقتصاد مقاومتی برداشته ایم از جمله؛ طراحی و ساخت پمپ استور‌های مجتمع که که آخرین نسخه خریدار‌ی شده این پمپ استور‌ها ساخت کشور آلمان و ژاپن بوده است.

ضیایی با اشاره به اینکه نصب و تعمیر مبدل‌ها نیز نیازمند دانش خاصی است و قبلا با بهره گیری از دانش متخصصان شهر‌های اطراف انجام می‌گرفت افزود: تعمیر مبدل ۲۱ تنی نصب شده در مجتمع، گام موثر دیگری به سمت خودکفایی بوده که با همت نیرو‌های پتروشیمی خود شهرستان، تعمیر و مجددا نصب گردید.

سیدی مسئول آزمایشگاه پتروشیمی مهاباد گفت:در این آزمایشگاه تمامی مواد اولیه ون‌هایی جهت حذف و کنترل ناخالصی‌ها اندازه گیری و سنجش میشود.

حق شناس کارشناس مسئول نمونه گیری دانسیته گفت:بر اساس شاخص‌های ارزیابی و اندازه گیری دانسیته نمونه و چگالی سبک و سنگین بو بسته به میزان ارتفاعی که در شاخص می‌گیرد باز بینی می‌شود.

 

میزا ن مصرف آب در پتروشیمی مهاباد

رحیم زاده مسئول روابط عمومی مجتمع پتروشیمی مهاباد گفت:میزان مصرف آب در پتروشیمی مهاباد سالانه حدود یک میلیون متر مکعب است که حدود ۵ هزرا تن ظرفیت مخزن سد مهاباد است.

رحیم زاده افزود: میزان مصرف برق پتروشیمی مهاباد ۲۵ مگاوات است که از شبه برق سراسری استان تامین می‌شود.

میزان مصرف گاز نیز حدود ۳ هزار متر مکعب در ساعت است که سوخت اصلی تمامی فاز‌های تولیدی، آزمایشگاهی، بهره برداری و بسته بندی پتروشیمی مهاباد است..

پتروشیمی مهاباد؛ دوستدار هوای پاک

رحیم زاده با توجه به افزایش آلاینده‌های هوا در سال‌های اخیر گفت: سوخت راکتور‌های مجتمع پتروشیمی مهاباد گاز است و آلودگی زیست محیط به همراه ندارد. همچنین در اسفند سال ۹۵ گواهی عدم آلایندگی را از سازمان محیط زیست کشور اخذ کرده ایم.

همچنین همزمان با اجرای ششمین جشنواره فیلم سبز؛ کارکنان پتروشیمی مهاباد و خانواده هایشان در سومین روز از اکران آثار منتخب جشنواره دعوت شده بودند تا راهکار‌های حفظ محیط زیست و کاهش الاینده‌ها آشنا شوند.

مهندس سلطانی سرپرست و مسئول انبار گفت:ظرفیت انبار پتروشیمی مهاباد ۱۰ هزار تن به صورت مفید است که روزانه یک هزار و ۵۰۰ تن بارگیری به منظور صادرات انجام می‌شود.

صادرات و بارگیری از مجتمع پتروشیمی مهاباد

 محمدی راننده‌ای که از جنوب کشور آمده تا محصولات تولیدی پتروشیمی مهاباد را بارگیری کند  گفت:برای بار بیستم به پتروشیمی مهاباد آمده ام و هر بار بیش از ۲۷ تن بار رو از پتروشیمی این شهرستان  به مقصد بندر عباس بار می‌زنم و از اونجا صادر میشود.

تنوع محصولات پتروشیمی می‌تواند حلقه‌های مفقوده صنایع بیشماری را تکمیل کند و بدون شک توسعه صنایع وابسته این صنعت نیز در تامین کالا‌های مصرفی و رفع نیاز‌های صنایع داخلی کشورمان نقش بسزایی ایفا می‌کنند.

میزان تولید محصولات پتروشیمی درسال ۹۶ با وجود طرح‌های جدیدی که درسال گذشته وارد مدار تولید شده است رشد را تجربه خواهد کرد.

سال گذشته بیش از ۵۰ میلیون تن محصول پتروشیمی تولید شده و بر اساس آمار‌های موجود و مقایسه با سال ۹۴ می‌توان گفت که در بخش تولید ۸ درصد، بخش فروش صادارتی براساس تناژ ۱۵ تا ۱۷ درصد و در بخش تولید مصرف داخلی ۸ تا ۱۰ درصد افزایش داشتیم.

مدیرعامل پتروشیمی کاویان گفت: با بهره برداری فاز ۲ پتروشیمی کاویان، حجم خوراک ارسالی این مجتمع برای پتروشیمی‌های واقع در مسیر خط لوله اتیلن غرب افزایش یافته است و این روند تا پایان سال رو به رشد است.

رمضان اولادی مدیرعامل پتروشیمی کاویان افزود: امیدواریم به زودی با افزایش دریافت اتان از فاز‌های ۱۵ و ۱۶ و نیز فاز‌های ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی بتوانیم با تمام ظرفیت تولید خوراک مورد نیاز مجتمع‌های پتروشیمی مستقر در مسیر خط لوله غرب کشور را تامین کنیم.

وی با بیان این که تامین خوراک مجتمع پتروشیمی مهاباد در مسیرخط لوله اتیلن غرب از وضعیت قابل قبولی دارد گفت: در هفته‌های گذشته بطور میانگین پتروشیمی مهاباد ۳۸ تن در ساعت اتیلن دریافت کردند.

ضرورت ارزش آفرینی در پتروشیمی کشور

امروز نقش محصولات پتروشیمی در عرصه‌های مختلف زندگی انسان به چشم می‌خورد و زنجیره این صنعت در قالب محصولاتی، چون پلاستیک، کامپوزیت، دارو، مواد شوینده، بهداشتی و انواع رنگ، کاملا محسوس است.

صنعت پتروشیمی ایران که هم اکنون در مسیر رشد و توسعه قرار گرفته، نیازمند تکمیل زنجیره ارزش است، از این رو همزمان با توسعه بخش بالادست آن، صنایع تکمیلی این صنعت با ارزش نیز باید به عنوان راهبردی ملی، مورد توجه قرار گیرد.

صنایع تکمیلی پتروشیمی باعث توزیع عادلانه ثروت در کشور خواهد شد با پرهیز از خام فروشی و به مصرف رساندن محصولات تولیدی پتروشیمی می‌توان به رونق بیشتر واحد‌های صنعتی داخل کشور و در نتیجه تولید و اشتغال بیشتر کمک کرد و درآمدزایی مناسبی نیز برای اقشار آسیب‌پذیر در مناطق محروم ایجاد کرد.

مرز‌های غرب کشور، دروازه صادرات محصولات پتروشیمی

با توجه به موقعیت خاص مناطق مرزی غرب کشور؛ به نظر می‌رسد تزریق خوراک بیشتر و به موقع از عسلویه به پتروشیمی مهاباد می‌توان صنعت پتروشیمی را در کشور شتاب بخشید و صادرات و ارز اوری بیشتر از مرز‌های غربی را رونق داد.

دروازه صادرات استان‌های مرزی ایران به علت وجود بازار‌های مناسب و وجود تقاضا از سوی کشور‌های همسایه قابلیت جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید و توسعه شهرک‌های تخصصی پتروشیمی با هدف توسعه صنایع تکمیلی را دارند و مجتمع پتروشیمی مهاباد با تزریق بیشتر اتیلن به عنوان ماده اولیه می‌تواند به تولید بیشتر و در نتیجه صادرات بیشتر برسد.

تشویق به سرمایه گذاری در مناطق مرزی 

فرش باف رئیس رئیس مجتمع بهره برداری پتروشیمی مهاباد در این باره گفت: بازارچه‌های مرزی و ایجاد مناطق ویژه صادراتی افزون بر افزایش ضریب امنیت ملی می‌توان روند صادرات صنایع تکمیلی را گسترش داد.

امروزه متاسفانه بزرگ‌ترین چالش موجود، فرهنگ توسعه صنعت است و از این نظر نیز توسعه متوازن در استان‌های کشور نداشته‌ایم، به ویژه در استان‌های مرزی و محروم این مشکل شدیدتر است، به طوری که سرمایه‌گذاران تمایل کمتری به حضور در مناطق مرزی دارند.

به طور کلی انتظار می‌رود با آگاه سازی و اطلاع رسانی در خصوص صنایع تکمیلی پتروشیمی، یک عزم ملی برای سرمایه گذاری بیشتر در مناطق مرزی و ایجاد صنایع پایین دستی به وجود اید تا علاوه بر رونق تولید به اشتغال بیشتر و صادرات نیز کمک شود.

 

انتهای پیام/