علی بیت‌اللهی اظهار کرد:  شناسایی وضعیت زمین شناسی و چشمه های لرزهای منطقه بطور دقیق، شناسایی کف دریای عمان از دیدگاه مورفولوژیکی و تکتونیکی و بخصوص در محدوده گسل مکران و امتداد آن به سمت سواحل ایران، برآورد احتمال لغزش در نواحی پرشیب دریا که احتمالا موجب تشدید سونامی گردد، تحلیل خطر، اثر ساختگاه و تحلیل ریسک لرزه ای با تاکید بر آسیب پذیری ساختمان ها و ابنیه ها و سازه های موجود در منطقه و موارد مطالعاتی تفصیلی دیگر از جمله اقدامات مورد نیاز و بسیار اولویت داری است که بر انجام آن تاکید ویژه وجود دارد.

وی افزود: سیاست های توسعه ای بدون توجه به مخاطرات طبیعی و عدم انجام مطالعات مذکور در محدوده با خطر زلزله و سونامی مکران، مسلما جنبه پایدار نخواهد داشت و توصیه می‌شود قبل از اجرای پروژه های عمرانی و توسعه ای در منطقه این مطالعات بنیادی مورد توجه قرار گیرد.

بیت اللهی تصریح کرد: منطقه مکران حدود ۶۰۰ کیلومتر از نوار ساحلی جنوب شرقی ایران است که در غرب به تنگه هرمز (گسل راستا لغز راستگرد میناب) و در شرق به نزدیکی شهر کراچی (گسل های راستا لغز چپگرد چمن و اورناچ نال Ornach Nal ) محدود شده است. در امتداد مکران  شاهد فروراندگی قسمت اقیانوسی صفحه عربی به زیر صفحه اوراسیا هستیم. یکی از اثرات این فروراندگی ایجاد آتشفشان های تفتان و بزمان در ایران و سلطان در پاکستان است و همچنین کوه های مکران یکی دیگر از نشانه های اثر فرو راندگی در منطقه می باشد. با توجه به موارد فوق مشخص است که اثرات فرو راندگی در نواری به عرض حدود ۶۰۰  کیلومتر بوجود آمده است.

دبیر کارگروه ملی مخاطرات زلزله و لغزش لایه های زمین  با بیان اینکه میزان لرزه خیزی در مکران کم است و از غرب به شرق افزایش می یابد، گفت: لرزه خیزی در بخش غربی مکران که داخل ایران قرار دارد با بخش شرقی (پاکستان) تفاوت اساسی دارد و دارای زلزله های عمیق خیلی کمی است. در بخش شرقی زلزله های تاریخی و دستگاهی زیادی ثبت شده است و عمده این زلزله ها از نوع تراستی هستند. تعداد زلزله های ثبت شده در شرق مکران نسبت به غرب مکران بیشتر است.

وی خاطرنشان کرد:  زلزله های مختلف شدیدی در مکران روی داده ولی تنها زلزله شدیدی که به صورت دستگاهی ثبت شده و سونامی نیز ایجاد کرده زلزله سال ۱۹۴۵ است که سونامی به ارتفاع ۱۲ متر ایجاد نموده و به گفته تعدادی از محققین حدود ۴۰۰۰ نفر کشته داده است.   در منطقه مکران غربی زلزله ۱۴۸۳ جزو زلزله های شدید گزارش شده ولی از آثار آن گزارشی ارائه نشده است.

بیت اللهی گفت: با توجه به موارد فوق الذکر از یک طرف و اولویت های جمهوری اسلامی ایران مبنی بر توسعه زیرساخت ها در منطقه مکران،   بدیهی است که باید نگاه جدی تری به مخاطرات زلزله و سونامی در منطقه وجود داشته باشد و مسئولین امر نیز قبل از هر گونه هزینه کرد سنگین، باید طرح ها و برنامه ها و طراحی های مهندسی را با رویکرد خطر زلزله و سونامی در منطقه اتخاذ کنند.

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اهمیت استراتژیک سواحل مکران خاطرنشان کرد: خلیج‌ﻓﺎرس ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ وﺿﻌﯿﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ، از دﯾﺮﺑﺎز ﺣﺎئز اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻮده است اما در این میان سواحل ۶۰۰ کیلومتری مکران(از بندرعباس تا پسابندر) در حاشیه دریای عمان چندان مورد توجه قرار نگرفته است و این در حالی است که این سواحل را می‌توان به لحاظ ویژگی‌ها و قابلیت‌های اقتصادی، اجتماعی و دفاعی گنج ناشناخته‌ای دانست که می‌تواند زمینه‌های اقتدار بیشتر ایران را در منطقه فراهم آورد.

وی ادامه داد: ۶۰۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮز آﺑﯽ ﺳﻮاﺣﻞ ﻣﮑﺮان و ﺗﺴﻠط  اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮ ﯾﮑﯽ از مهم ترین و اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏﺗﺮﯾﻦ راهﻫﺎی آﺑﯽ ﺟﻬﺎن، ﻫﻤﺠﻮاری ﺑﺎ دو ﮐﺸﻮر اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮریﻫﺎی ﻣﺤﺼﻮر در ﺿﻠﻊ ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﯽ اﯾﺮان، وﯾﮋﮔﯽ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ. درﯾﺎی ﻋﻤﺎن ﺟﺰو ﺣﻮزه اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﻗﯿﺎﻧﻮس ﻫﻨﺪ و ﯾﮑﯽ از ۵ ﺣﻮزه اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ و ﮔﺬرﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ، ﺟﻨﻮب ﺷﺮق آﺳﯿﺎ، ﺷﺒﻪ ﻗﺎره، ﺳﺮاﺳﺮ آﺳﯿﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ و ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﯽ محسوب می‌شود ﮐﻪ روزاﻧﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮنﻫﺎ ﺑﺸﮑﻪ ﻧﻔﺖ و ﺣﺠﻢ وﺳﯿﻌﯽ از ﮐﺎﻻ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽﺷﻮد. در ﺑﻌﺪ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻨﻮب ﺷﺮق ﮐﺸﻮر ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻫﻤﺠﻮار ﺷﺮق و ﺷﻤﺎل ﺷﺮق ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

به گفته بیت اللهی، حدود ۶۰۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮز آﺑﯽ ﺳﻮاﺣﻞ ﻣﮑﺮان و ﺗﺴﻠط  اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮ ﯾﮑﯽ از مهمترین و اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾک ترین راههای آﺑﯽ ﺟﻬﺎن، ﻫﻤﺠﻮاری ﺑﺎ دو ﮐﺸﻮر افغانستان و ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮریﻫﺎی ﻣﺤﺼﻮر در ﺿﻠﻊ ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﯽ اﯾﺮان، وﯾﮋﮔﯽ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ. درﯾﺎی ﻋﻤﺎن ﺟﺰو ﺣﻮزه اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﻗﯿﺎﻧﻮس ﻫﻨﺪ و ﯾﮑﯽ از ۵ ﺣﻮزه اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ و ﮔﺬرﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ، ﺟﻨﻮب ﺷﺮق آﺳﯿﺎ، ﺷﺒﻪ ﻗﺎره، ﺳﺮاﺳﺮ آﺳﯿﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ و ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﯽ محسوب می‌شود ﮐﻪ روزاﻧﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮنﻫﺎ ﺑﺸﮑﻪ ﻧﻔﺖ و ﺣﺠﻢ وﺳﯿﻌﯽ از ﮐﺎﻻ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽﺷﻮد.

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هشدار داد: با توجه به وجود گسله های فعال و کاری در این منطقه و احتمال رخداد زمین لرزه های سترگ در آن از یک طرف، و نظر به سابقه رخداد سونامی و احتمال بروز آن در گستره مکران از طرف دیگر و با توجه به اهمیت منطقه، توجه جدی به ریسک سونامی و زلزله در منطقه مکران یک ضرورت جدی است.

 

ایسنا