در حالیکه بارها از سوی وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت راه‌آهن عنوان شده است که شبکه ریلی کشور به ۲۸۰۰ واگن نیاز دارد و این تعداد واگن باید تا سال ۱۴۰۴ برای نوسازی و توسعه ناوگان وارد شبکه ریلی شود٬ مهم‌ترین مسئله پیش‌رو برای تحقق این مهم چگونگی تأمین این حجم بالای واگن است.

با توجه به اینکه دولت فقط در بخش زیرساخت شبکه ریلی سرمایه‌گذاری می‌کند و به تعبیری خریدار واگن فقط شرکت‌های مسافری بخش خصوصی ریلی هستند باید شرایط برای نوسازی ناوگان ریلی فراهم شود.

از سوی دیگر بر اساس اظهارات وزیر راه و شهرسازی٬ دولت با محدودیت‌های منابع مالی مواجه است و اگر اینچنین هم نبود اساسا دولت با توجه به اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ و خصوصی‌سازی نمی‌توانست سفارش‌دهنده باشد.

به همین دلیل بود که وزیر راه و شهرسازی پس از بازدید از چهارمین نمایشگاه حمل و نقل ریلی٬ صنایع٬ تجهیزات و خدمات وابسته مهم‌ترین مسئله در حوزه ریلی را روش‌های جدید تأمین مالی و ایجاد یک نهاد لیزینگ برای حمل و نقل ریلی دانست و با محدود خواندن منابع شرکت‌های خصوصی و ناتوانی آن‌ها در نوسازی ناوگان گفت: اگر بخواهیم منتظر باشیم تا شرکت‌های ریلی سفارش دهنده حجم بالای تولیدات محصولات ریلی باشند به دلیل توانایی پایین مالی شرکت‌ها این مسئله محقق نخواهد شد و میزان سفارش محدود خواهد بود پس باید به طرف سیستم‌هایی حرکت کنیم که سفارش انبوه داشته باشند.

از سوی دیگر محمدرضا مختاری مدیرعامل شرکت واگن پارس یکی از بزرگترین تولیدکنندگان ناوگان ریلی نیز مهم‌ترین معضل صنایع ریلی کشور را عمل نکردن شرکت‌های بهره‌بردار به تعهد خود به دلیل نبود نقدینگی و محدودیت‌های مالی دانست و گفت: استفاده از ظرفیت کارخانه و تحویل به موقع واگن‌های جدید نیاز به تزریق اعتبارات از سوی شرکت‌های بهره‌بردار دارد که متاسفانه شرکت‌های بهره‌بردار به دلایل مختلف از جمله نبود نقدینگی قادر به تزریق اعتبارات نیستند.

مدیرعامل شرکت واگن پارس یادآور شد: طبق وعده‌ها قرار بود وام و تسهیلاتی به شرکت‌های بهره‌بردار اعطا شود ولی به دلیل اینکه این اعتبارات تزریق نشده تحویل واگن‌ها و در واقع اجرای قراردادهای ریلی به تعویق افتاده است.

به همین علت یعنی نبود نقدینگی٬ مدت زیادی است سرمایه‌گذاری جدی نه تنها در حوزه ریلی بلکه در بخش ناوگان سایر شقوق حمل‌و نقل هم صورت نگرفته است و سن ناوگان ریلی کشور روز به روز بالاتر می‌رود. بر اساس اظهارات وزیر راه و شهرسازی در بخش ناوگان ریلی سرمایه‌گذاری مناسبی طی ۱۵ سال اخیر انجام نشده است.

اما وقتی از مدیران شرکت‌های مسافری سوال می‌شود که چرا سرمایه‌گذاری جدید در حوزه ریلی ندارند و عمدتا به بازسازی واگن‌های دست دوم می‌پردازند٬ توان مالی پایین شرکت‌ها را دلیل اصلی این امر بیان می‌کنند.

حال با کنار هم قرار دادن صحبت‌های تولیدکننده و خریدار در می‌یابیم که حلقه مفقوده برای راه‌اندازی صنعت همان نقدینگی و چگونگی نحوه تأمین مالی تولیدات است.

وزیر راه و شهرسازی راهکار این مسئله را بهره‌گیری از روش‌های نوین تأمین مالی می‌داند و می‌گوید: در گفتگوهایی که با شرکت‌های خارجی داشتیم به دنبال استفاده از سیستم اجاره و اجاره به شرط تملیک بودیم تا نهادهایی را به عنوان لیزینگ در حمل ونقل ریلی ایران پایه‌گذاری کنیم و این مسئله‌ای است که نهایتا باید به سمت آن حرکت کرد.

آخوندی اظهار امیدواری کرد که بتوانیم نهادهای مالی پشتیبان در این مسیر ایجاد کنیم که اخیرا نیز مجلس راه‌اندازی صندوق توسعه حمل ونقل را تصویب کرد. با ابلاغ این قانون نهاد لیزینگ در حوزه ریلی ایران پایه‌گذاری و ایجاد می‌کنیم. اگر این مسئله تحقق یابد قاعدتا امکان سفارش انبوه در این حوزه نیز به وجود می‌آید و حوزه ریلی از شرایط تنگنای مالی خارج می‌شود.

پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی