یکی از چالش‌های اصلی در ساخت انواع راه‌ها اعم از آزادراه، بزرگراه، جاده‌های اصلی، فرعی و روستایی، باند فرود هواپیما و ... تأمین قیر است. قیر در تقسیم‌بندی کالاهای کشور، کالای استراتژیک محسوب می‌شود که قرار گرفتن آن در کنار چند کالای معدود دیگر استراتژیک، نشان‌دهنده اهمیت قیر برای اقتصاد کشور است.

همگام با پیشرفت و توسعه علوم و فناوری مرتبط با نفت و انرژی در جهان و تولید انواع قیر با کمترین آلایندگی و مخاطرات زیست‌محیطی و نیز بالاترین کیفیت و ارزان‌ترین قیمت تمام شده، چند سالی است که پژوهشکده قیر و آسفالت مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مطالعات مربوط به تولید قیر ارزان و نقل و انتقال آن با کمترین مصرف انرژی را در دستور کار دارد که تولید قیر امولوسیونی و جابه‌جایی قیر با تانکر دوجداره از مهم‌ترین نتایج این مطالعات است.

در حال حاضر بیش از ۳ هزار و ۲۰۰ تانکر تک‌جداره حمل قیر در کشور داریم که برای گرم کردن و روان‌سازی قیر هر تانکر با هدف استفاده در فعالیت عمرانی، ۷۰ لیتر گازوئیل (برای یک ساعت) نیاز است که در تابستان بین یک تا دو ساعت و در زمستان بین ۸ تا ۹ ساعت عملیات گرم کردن قیر زمان می‌برد. با این حساب اگر متوسط زمان مورد نیاز برای گرم کردن تانکر حمل قیر در کشور ۳ ساعت باشد، ۲۱۰ لیتر گازوئیل مصرف می‌شود تا یک تانکر قیر بازگرم شود.

بر اساس این گزارش قیمت هر لیتر گازوئیل یارانه‌ای در کشور ما، ۳۵۰ تومان و قیمت آزاد آن، ۶۰۰ تومان است. قیمت فوب خلیج فارس گازوئیل نیز لیتری ۱۷۰۰ تومان محاسبه می‌شود. بنابراین ۷۳ هزار و ۵۰۰ تومان بر اساس گازوئیل یارانه‌ای در هر بازگرمایش قیر هزینه می‌شود که اگر با قیمت گازوئیل آزاد محاسبه کنیم، ۱۲۶ هزار تومان و براساس قیمت جهانی گازوئیل، ۳۵۷ هزار تومان گازوئیل تنها برای گرم کردن قیر موجود در یک تانکر تک‌جداره حامل قیر به هدر می‌رود. بنابراین با در نظر گرفتن وجود ۳ هزار و ۲۰۰ تانکر تک‌جداره در کشور، با فرض فعالیت یکبار این تانکرها در پروژه‌های عمرانی یک میلیارد و ۱۴۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان (بر اساس قیمت جهانی گازوئیل) از سرمایه ملی برای گرم کردن قیر هزینه می‌شود که اگر این رقم را در ۳۶۵ روز سال ضرب کنیم رقم حدود ۴۱۷ میلیارد تومان به دست می‌آید که قابل ملاحظه است.

هدر رفت گازوئیل بازگرمایش قیر در پروژه‌های راه و شهرسازی

فقط در پروژه‌های راهسازی وزارت راه و شهرسازی سالانه ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل سهمیه از وزارت نفت دریافت می‌کند تا با آن قیر سرد شده را بازگرم کند. از طرفی سهمیه قیر این وزارت سالانه ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن است؛ هزینه تحمیل شده به وزارت راه و شهرسازی برای بازگرمایش قیر مصرفی در پروژه‌های عمرانی ۷ میلیارد تومان سالانه (با قیمت گازوئیل یارانه‌ای) و بر اساس قیمت جهانی گازوئیل، ۳۴ میلیارد تومان سالانه است. این ضرر و زیان وارده تنها ناشی از مصرف گازوئیل برای گرم کردن مجدد قیر است؛ ضرر و زیان‌های وارده به وزارت راه و شهرسازی در اثر افت شدید کیفیت قیر در هر بازگرمایش، به هزاران میلیارد تومان می‌رسد. مبالغی که می‌توان با آن بسیاری از طرح‌های عمرانی تعطیل شده را با تأمین مالی راه‌اندازی کرد و از رکود و بیکاری حاکم بر اقتصاد کشور کاست.

پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی