شهرستان خلخال با وجود اینکه محل اتصال چهار استان محسوب می‌شود، حتی یک راه اصلی ندارد و تمامی پروژه‌های راهسازی آن طی سال‌های گذشته گرفتار نظرات سلیقه‌ای بوده و هیچکدام به فرجام نرسیده است.

 در جنوبی ترین منطقه استان اردبیل جایی که جنگل و کوهستان تواما تلفیق شده اند، شهرستان خلخال واقع شده است. وجود کوهستان ها با ارتفاع بیش از سه هزار متر  و واقع شدن ۸۵ درصد از جنگل های استان موجب شده است، خلخال چهره متفاوتی به خود گرفته و با وجود امتیازات طبیعی از شهرستان های محروم استان اردبیل محسوب شود.

این شهرستان از شمال به شهرستان کوثر، از شرق به استان گیلان، از جنوب به استان زنجان و از غرب به شهرستان میانه از آذربایجان شرقی متصل است و در عین حال که محل تلاقی چهار استان محسوب می شود سهمی از این امتیاز منحصر به فرد خود در ابعاد مختلف ندارد.

جاذبه های گردشگری، تاریخی و مذهبی خلخال در کنار آنچه که امتیاز جغرافیایی می توان نامید همواره محل تاسف شهروندان ساکن در این منطقه است. چرا که نبود زیرساخت های اولیه از جمله راه موجب شده این شهرستان زیبا در پیچ و خم گردنه ها و کوه های بلند پنهان بماند و هنوز که هنوز است یک راه اصلی ارتباطی حتی به مرکز استان نداشته باشد.

تا جایی که به جای بهره گیری از امتیازات اقلیمی خلخال از چهار سو با بن بست راه های ارتباطی به فرجام نرسیده مواجه است. راه های محدود ارتباطی این شهرستان در زمستان به دلیل بارش برف و کولاک اغلب دچار انسداد شده و به ویژه عرصه را برای ساکنین در روستاها تنگ می کند.

تمامی برنامه های توسعه خلخال به تاکید مسئولان استانی و کشوری منوط به تکمیل زیرساخت هایی از جمله راه است و با این وجود بهره این شهرستان به حدی اندک بوده که همین مانع بسیاری از پروژه های توسعه را به توقف و زمین گیری واداشته است.

خواسته روی زمین مانده ۵۰ ساله

فرماندار خلخال که از بدو حضور چند هفته ای در فرمانداری خلخال، راه را از مشکلات اصلی خلخال یافته در خصوص اصلی ترین دغدغه شهروندان خلخال به خبرنگار مهر گفت: ما جاده ای که مشخصات جاده اصلی داشته باشد را نداریم.

علی نظری شیخ احمد با بیان اینکه اتصال به مرکز استان خواسته ۵۰ ساله مردم ساکن در این منطقه است، افزود: امیدواریم با افتتاح جاده خلخال- فیروزآباد بتوان به این خواسته تحقق بخشید.

جاده خلخال- فیروزآباد که قرار است با بهره گیری از جاده معروف سرچم، خلخال را به اردبیل مرتبط کند تنها ۲۷ کیلومتر طول دارد. جاده ای که سال ها گله مندی، اصرار و اعتراض فرمانداران و نمایندگان را به خود دید و سال ها طول کشید تا به پیشرفت مطلوب برسد و بتواند خلخالی ها را امیدوار به داشتن یک جاده اصلی کند.

به گفته نظری شیخ احمد قطعه یک به طول ۱۱ کیلومتر آماده بهره برداری است، قطعه دوپروژه به طول هشت کیلومتر و۷۸۰ متر هم اکنون با شتاب قابل قبول از سوی پیمانکار پروژه درحال زیرسازی و آماده سازی برای آسفالت بوده و قطعه سوم نیز هم اکنون در حال اجرای لایه دوم آسفالت است.

فرماندار خلخال ابراز امیدواری کرد که تا هفته دولت امسال این جاده تحویل مردم شده و مورد استفاده قرار گیرد. قولی که جداگانه از زبان نماینده مردم خلخال و کوثر در مجلس شورای اسلامی نیز شنیده شده است.

پونل- خلخال تامین مالی ندارد

تمامی احتیاج خلخال البته با فیروز آباد تامین نمی شود. این جاده تنها یکی از ضروریاتی است که قرار است خلخال را به مرکز استان متصل کند.

سال گذشته معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیر عامل شرکت ساخت توسعه زیربنایی وزارت راه و شهرسازی در بازدید از جاده خلخال- فیروزآباد اظهاراتی را بیان کرد که به نظر می رسد آرمان روی زمین مانده این جاده باشد.

پونل- خلخال- میانه محدود به خلخال نیست و اعتبارات آن باید به صورت ملی تامین شود و این پروژه با محدودیت اعتباری همراه است. علی نورزاده گفت: با پایان یافتن عملیات اجرایی راه اصلی خلخال به فیروزآباد و اتصال این راه به جاده خلخال به پونل در استان گیلان مسیر ارتباطی مناسبی بین استان های شمال غرب و شمال کشور ایجاد شده و با اتصال خلخال به شریان های ارتباطی کشور این شهرستان از بن بست خارج می شود.

وی همچنین در بازدید از جاده خلخال به پونل نسبت به تامین اعتبار برای ترمیم، بهسازی و روکش آسفالت شش کیلومتر از این راه واقع در ابتدای حوزه استحفاظی استان گیلان قول مساعد داد.

یک سال از این اظهارات گذشته و امروز فرماندار خلخال در تشریح وضعیت فعلی این جاده تاکید دارد که پونل- خلخال- میانه محدود به خلخال نیست و اعتبارات آن باید به صورت ملی تامین شود و این پروژه با محدودیت اعتباری همراه است.

نظری شیخ احمد هر چند این محور را از پروژه های اصلی راهسازی در خلخال می داند اما تاکید دارد که باید اعتبار مناسب آن تزریق شود.

تزریق قطره ای اعتبارات به کلور – دارم

فرماندار خلخال در عین حال تاکید کرد: تمامی انرژی مسئولان این شهرستان روی جاده کلور- درام متمرکز است چرا که این جاده به دلیل کد ارتفاعی پایین و ایمنی بالا به عنوان یک شاهراه حیاتی برای شهرستان محسوب می شود.

داستان کلور- دارم البته به حدی کش و قوس دارد که  تاکید چندین فرماندار را به خود دیده و با این وجود همچنان در موازات با سایر پروژه های راهسازی خلخال با وجود اجماع نظرات مسئولان به بن بست های عجیب منتهی می شود.

سال گذشته که از قضا سال پرکاری برای بازدید از راه های نیمه تمام خلخال بود مدیرکل نگهداری راه‌های وزارت راه و شهرسازی در بازدید از محور خلخال- کلور- درام  با اشاره به اینکه این مسیر یک مسیر مناسب برای تردد بین استانی و مرکز کشور است، تصریح کرد: سعی می‌شود با حداقل امکاناتی که موجود است مسیر و پل‌های باقی‌مانده تکمیل و مسیر برای تردد مردم باز شود.

عزیز فیلی گفت: نیاز است که سرمایه‌گذاری‌هایی که از سوی دولت انجام شده تکمیل شود و وجود این پل‌های بزرگ و خاص از عمده کارهای پروژه است که تا حالا سه پل به مرحله تکمیل رسیده و دو دستگاه پل هم در دست ساخت است و اخیراً قرارداد با پیمانکار مجری طرح بسته شده و انتظار داریم تا شهریور ماه سال آینده این پل‌ها تکمیل شود.

وی در مورد باقی‌مانده مسیر خلخال - کلور - درام از طرف زنجان و عبور از جعفرآباد و گذر به شاهرود و ادامه مسیر نیز افزود: بقیه مسیر با کارشناسی تا سال آینده تامین اعتبار شده که در نهایت این جاده اصلی به شهر خلخال وصل می‌شود.

مدیرکل نگهداری راه‌های وزارت راه و شهرسازی، پیش‌نیاز اصلی احداث این پل‌ها را برای تکمیل تامین ۴۵ میلیارد ریال اعتبار عنوان کرد و از اختصاص ۳۰ میلیارد ریال اعتبار برای تکمیل این پل‌ها خبر داد.

تاکیدات مدیران وزارت راه و شهرسازی که اغلب به ارتباط گیری چندین استان در سایه محورهای مواصلاتی خلخال اشاره دارند، در حالی است که به گفته فرماندار خلخال تزریق قطره چکانی اعتبار نمی تواند به این زودی ها این جاده را به فرجام برساند.

نظری شیخ احمد با تاکید به اینکه کلور- درام خلخال را از بن بست خارج ساخته و راه ایمنی از اردبیل به تهران ایجاد می کند، افزود: با ۴۰ میلیارد ریال اعتبار نمی توان کاری از پیش برد و نزدیک به هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای تکمیل پروژه لازم است.

وعده های سراب گونه موجب شده است این روزها مسئولان شهرستان خلخال عزم خود را برای جذب مشارکت بخش خصوصی جزم کنند. بطوریکه به گفته فرماندار خلخال یک سرمایه گذار بخش خصوصی اعلام آمادگی کرده تا در ساخت این جاده مشارکت کند.

در عین حال که این مسئول اجرایی تلاش برای جذب اعتبارات ملی از سوی نمایندگان و مسئولان استانی را برای این پروژه حیاتی می داند نماینده مردم خلخال در مجلس شورای اسلامی در اظهارات اخیر خود گفت: خلخال-کلور- درام  یک پروژه استراتژیک راهسازی است و روند تکمیل این جاده باید تسریع شود.

جلیل جعفری با تاکید به ضرورت نگاه فرا استانی به این جاده تصریح کرد: ۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای این جاده در سال جاری پیش بینی شده و ۱۲۰ میلیارد ریال نیز قرارداد دارد.

علاوه بر این مدیر راهداری راه و شهرسازی استان اردبیل معتقد است کلور- درام یک جاده ۴۳ کیلومتری سخت کوهستانی است و با این وجود هنوز تامین اعتبار کافی نشده است.

علی یوسف زاده در خصوص مشکلات محورهای مواصلاتی خلخال به گفت: بزرگ ترین مشکل وسعت منطقه و کوهستانی بودن آن است تا جایی که در زمستان برای برف روبی جاده ها باید از ظرفیت بخشداری، دهیاری و شهرداری ها استفاده کنیم.

زیبایی خلخال- اسالم محصور در قاب عکس

همگان خلخال را نه به جاده هایی که ذکر شد بلکه به جاده اسالم آن می شناسند. جاده ای در محاصره درختان طویل در دو طرف خود که سایه انداخته و آرامش وصف ناشدنی را برای مسافران تداعی می کند. زیبایی سحر انگیز خانه های روستایی و دشت های سرسبز و گل های وحشی در کنار جاده و نسیم خنک و مه آلودی که عطر گل ها را به همراه دارد.

اما در پس چهره زیبای ااین جاده مشکلات و اختلاف نظر ها بسیار است. تا جایی که به عقیده نماینده مردم خلخال در مجلس این جاده زیبای کشور هم‌اکنون به خاطر آسفالت نامرغوب موجبات گله‌مندی مردم و مسافران را فراهم کرده است و مسئولان گیلان باید متوجه باشند که بیشترین حوزه از این راه در حوزه استحفاظی گیلان است و تنها یک سوم از این مسیر در حوزه خلخال است.

جعفری افزود: این تفکر صحیح نیست که این جاده تنها راه ییلاقی برای روستانشینان و ییلاق‌نشینان شهرستان تالش است بلکه این جاده پل ارتباطی استان اردبیل و گیلان به مرکز کشور است و اهمیت ویژه هم از لحاظ اقتصادی و هم از نظر اجتماعی و گردشگری دارد.

این تاکیدات البته راه به جایی نبرده است. تا جایی که بازدید مدیر کل نگه داری راه های وزارت راه و شهرسازی نیز کارساز نشد و با وجود اینکه وعده هایی در این بازدید طرح شده بود اما همچنان خلخال – اسالم را تشنه بهسازی نگاه داشته است.

فیلی در بازدید خود گفته بود ما به دنبال یک پیمانکار توانمند در این مسیر هستیم تا از مسیر حوزه استحفاظی خلخال از گردنه الماس تا شهر خلخال برای بهسازی اساسی مجوز مناقصه صادر کنیم.

وی افزود: تا سال آینده محور خلخال به اسالم تا حوزه استحفاظی کاملا بهسازی و روکش آسفالت در حد قابل قبول می‌شود.

تکلیف نامشخص با گیلان

نماینده خلخال و کوثر در مجلس شورای اسلامی  در حالی که اوایل سال گذشته عنوان کرده بود مردم خلخال به دلیل محرومیت شدید و عدم توجه مسئولان استان اردبیل خواستار الحاق به استان گیلان هستند، در فاصله کوتاهی در رسانه ها خواستار محول کردن وظیفه نگهداری دستکم ۵۰ درصد جاده های مشترک گیلان و خلخال به اداره راه و شهرسازی این شهرستان شد.

جعفری افزود: درحال حاضرسطح آسفالت محور خلخال به اسالم کاملا ازبین رفته ونیازبه مرمت، بازسازی وآسفالت دارد؛ با توجه به کوهستانی و مه و برف گیر بودن محور خلخال – اسالم، استان گیلان تمایلی به آسفالت، خط کشی وایمن سازی این جاده نداشته وبسیاری ازاوقات رانندگان و سرنشینان عبوری ازاین محوربه ناچاردرکنارجاده توقف ویا ازادامه مسیرمنصرف وبه مبدا خود بازمی گردند.

او با بیان اینکه راه خلخال به پونل نیزدرنیمی ازسال برروی خودروها مسدود است، اضافه کرد: مسئولان استان گیلان در این محور نیز تمایلی به همکاری در جهت رفع مشکلات ندارند و پیشنهاد ما در باره این دو جاده، واگذاری وظیفه نگهداری حداقل ۵۰ درصد از مسیر این جاده ها به اداره راه وشهرسازی خلخال است.

در مقابل فرماندار خلخال در خصوص همکاری های بین استانی گفت: بنده قبلا تصور داشتم همکاری مطلوب نیست اما وقتی از نزدیک در جریان وضعیت این شهرستان قرار گرفتم به من اثبات شد که میزان پیشرفت جاده های استان گیلان بهتر از استان اردبیل است چرا که اعتبارات بیشتری دارند.

نظری شیخ احمد تاکید کرد: مسئولان این استان به دلیل وضعیت مساعدتر اعتبارات تمایل به همکاری دارند و ما امیدواریم در مسیر های ارتباطی بین استانی از حمایت استان های دیگر نیز برخوردار شویم.

وی به ضرورت احداث تونل در جاده خلخال- اسالم تاکید کرد و افزود: احداث تونل به دلیل اینکه ایمنی جاده را ارتقا می بخشد به جد پیگیری می شود.

این مسئول افزود: این جاده نیز به مانند ماجولان و ماسوله نیازمند تامین اعتبار است و اعتبار مناسب ندارند.

خلخال نیازمند یک اجماع نظر است

هر چند نماینده خلخال در مجلس به تامین اعتبار در چند محور اشاره داشته و تمام تلاش خود را برای دعوت از مدیران وزارت راه و شهرسازی و تشریح از نزدیک وضعیت جاده های این شهرستان به کار بسته اما مدیر راهداری راه و شهرسازی استان اردبیل معتقد است این شهرستان نیازمند یک اجماع نظر است.

علی یوسف زاده تعدد جاده های طرح شده برای این شهرستان از جمله خلخال- پونل، خلخال- اسالم، خلخال- اندبیل، شال- ماسال، شال- ماسوله و کلور- دارم را از جمله موانع توسعه راه های این شهرستان دانست و تاکید کرد: مسئولان شهرستان باید به یک اجماع برسند.

وی نبود حتی یک راه ارتباطی اصلی را برای این شهرستان یک ایراد بزرگ دانست و گفت: راه و شهرسازی به دنبال تکمیل جاده فیروزآباد است تا خلخال را از بن بست خارج سازد.

مدیر راهداری راه و شهرسازی استان با اشاره به بهره برداری از این جاده طی ماه های آتی اضافه کرد: پروژه اصلی که راه و شهرسازی در محدوده این شهرستان به دنبال اجرای آن است مسیر اردبیل – مزرعه- سرج آباد- منجیل است.

یوسف زاده تصریح کرد: این مسیر در واقع مسیر اصلی انتخابی برای سرچم بود که اجرا نشد و امروز شاهد مشکلات ایمنی در جاده سرچم هستیم.

وی با بیان اینکه کمیسیون ۲۱۵ این جاده پیگیری می شود، گفت: این جاده گردنه ندارد، سطح ایمنی بالایی دارد و می تواند مسیر ارتباطی ایمنی برای اتصال استان های مجاور خلخال و خود شهرستان ایجاد کند.

مسئولان شهرستان و استان، مردم و کارشناسان به ضرورت تکمیل جاده کلور – درام تاکید دارند. در عین حال فرماندار خلخال نیز با بیان اینکه کلور- درام- منجیل همان مسیر پیشنهادی فعلی اداره راه و شهرسازی است، تصریح کرد: ما قویا موافق این جاده هستیم و قبول دارم که تعدد جاده ها و انتخاب مسیر های اشتباه خلخال را دچار مشکل کرده است.

نظری تاکید دارد که در سال های اخیر به جای جاده های متعدد بهتر بود مسئولان بر روی یک جاده تمرکز کنند تا حداقل تا به امروز یک جاده تکمیل شده در اختیار شهروندان ساکن قرار می گرفت.

فرماندار خلخال در پاسخ به اینکه اجماع امروز مسئولان شهرستان روی کدام جاده است، گفت: نظر مسئولان شهرستان و استان، مردم و کارشناسان به ضرورت تکمیل جاده کلور – درام تاکید دارد.

وی افزود: این جاده به دلیل ویژگی هایی که دارد برای این شهرستان تاکید می شود ضمن اینکه در سایر جاده ها به حفاظت و ترمیم توجه می شود.

شهرستان خلخال به دلیل کوهستانی بودن فصل کاری محدودی در طول سال دارد. شاید بتوان گفت فرصت شش ماهه ای از سال جاری باقی است که نظرات مسئولان و کارشناسان امسال نیز به وعده نا فرجام سال های قبل تبدیل نشود.

مهر