ترابر نیوز | مدیرکل راه آهن هرمزگان با بیان اینکه خط بافق - بندرعباس، توانایی حمل 30 میلیون تن بار را در صورت وجود بار دارد و ظرفیت آن دو برابر شده، گفت: زیرساخت های مناسب در سایر بخش های استان متوازن با افزایش ظرفیت وجود ندارد.

رضا شاکری در گفتگو با تین نیوز اظهار داشت: راه آهن هرمزگان در سال 1373 از راه آهن یزد منشعب شده است و در محور سه راه آهن کرمان، راه آهن شرق (طبس) و یزد قرار دارد. حوزه استحفاظی این اداره از ایستگاه بافق در استان یزد شروع و به بندر شهید رجایی بندر عباس منتهی می‌شود. طول خطوط اصلی 620 کیلومتر است که با توجه به 2خطه بودن مسیر 1240 کیلومتر می‌شود، همچنین 4500 کیلومتر خطوط فرعی و صنعتی دارد.

وی درباره راه آهن هرمزگان گفت: کل مسیر بافق- بندرعباس دوخطه است و قطعه پایانی که به طول 170 کیلومتر بود در یک بازه زمانی 11 ماهه انجام شد و در سال 90 به بهره‌برداری رسید. با این کار ظرفیت حمل بار 100 درصد افزایش یافته است و این خط توانایی حمل 30 میلیون تن بار را در صورت وجود بار دارد.

شاکری افزود: در سال‌هایی که هنوز این مسیر به طور کامل دو خطه نشده بود این خط با ظرفیت 15.5 میلیون تن بار در سال فعالیت می‌کرد. 40 کیلومتر از خطوط فرعی این راه آهن در مسیر معدن مس سرچشمه بوده، 11 کیلومتر در مسیر معدن گل گهر سیرجان و مابقی در داخل بندر شهید رجایی و مجتمع فولاد قرار دارد.

مدیرکل راه آهن هرمزگان در زمینه مهمترین پروژه‌های در دست اجرای راه آهن هرمزگان گفت: در حال حاضر بحث تراک‌بندی کل مسیر بافق - بندرعباس است که در واقع می توان کل مسیر را با علایم سیگنالیگ اداره کرد و با کاهش زمان سیر و هدوی قطارها، افزایش ظرفیت ایجاد کرد.

وی یادآور شد: در حال حاضر کل مسیر که شامل 25 ایستگاه است به غیر از پنج ایستگاه از جمله سیرجان، گل‌گهر سیرجان، بندرعباس و انشعاب که بخاطر حجم بالای ترافیکی و کاری باید به صورت محلی کنترل ‌شوند، مابقی با علایم سیگنالینگ CTC کنترل می‌شود که مرکز آن در سیرجان واقع است. در حال حاضر مسیر بافق-بندرعباس پرترافیک‌ترین مسیر باری کشور است.

وی در زمینه مهمترین مشکلاتی که این اداره کل دارد گفت: پیش از این اینکه این مسیر دو خطه شود، افزایش ظرفیت بار مهمترین مشکل ما بود اما با اقدامات انجام گرفته این مشکل حل شد. اما در حال حاضر مشکل اصلی این است که زیرساخت‌های مناسب در سایر بخش‌های استان متوازن با این افزایش ظرفیت وجود ندارد.

سهم حمل و نقل ریلی در بندر شهید رجایی و بندر امام خمینی
شاکری افزود: برای مثال در بندر شهید رجایی که مهمترین درگاه واردات و صادرات بار در کشور است و در سال 91، در حدود 71 میلیون تن کالای نفتی و غیرنفتی در بخش واردات و صادرات عملکرد این بندر بوده که از این حجم کالا، سهم حمل و نقل ریلی بسیار ناچیز و در حد 5 درصد است.

وی همچنین یادآور شد: بندر امام خمینی که قدمت بیشتری نسبت به بندر شهید رجایی دارد، 120 کیلومتر خط ریلی وجود دارد اما در بندر شهید رجایی زیرساخت‌های مناسب دیده نشده و تنها 19 کیلومتر ریل است، البته با اقدامات انجام شده در اراضی پشتیبانی در حدود 22 کیلومتر ریل اضافه شده اما این خطوط بیشتر در حوزه شرکت‌های سرمایه‌گذار نصب شده است که کار ارزنده‌ای است اما با توجه به اینکه این خطوط به اراضی سرمایه‌گذاران کامل کشیده نشده بنابراین هنوز کارایی لازم را ندارند.

مدیرکل راه آهن هرمزگان اظهار کرد: در سال 91 از بندر شهید رجایی در حدود 19 میلیون تن مواد معدنی صادر شده است که سهم بخش ریلی نزدیک به صفر است و این به دلیل نبودن ریل در مسیر مواد معدنی، نداشتن امکان تخلیه یا نداشتن واگن‌های مناسب حمل این مواد را نداشته‌ایم.در حوزه مواد نفتی نیز باز زیرساخت ریلی نداریم و از 45 میلیون تن مواد نفتی سهم حمل و نقل ریلی صفر بوده است. این موضوع در مورد مواد فله‌ای و غله نیز وضع بر همین منوال است.

وی افزود: تنها بخشی که زیر ساخت‌های آن در بندر شهید رجایی در حوزه ریلی ایجاد شده است، ایجاد شانتینگ یارد ریلی-کانتینری بوده که مربوط به 2 شرکت خصوصی کانشیپ (گروه بین‌المللی پرس) و تایدواترخاورمیانه است که از این میان از شانتینگ یارد شرکت کانشیب در حال حاضر مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و دیگری نیز تا چند روز آینده آماده خواهد شد.هر کدام از این شانتینگ یاردهای ریلی-کانتینری، سالانه 350 هزار TEU ظرفیت دارند و می‌توانند تا چند سال نیازهای ریلی وکانتینری بندر را تأمین کنند. اما در حوزه‌های دیگر متأسفانه زیر ساخت ریلی نداریم.

شاکری در ادامه تصریح کرد: در منطقه ویژه صنایع معدنی خلیج فارس نیز یک جفت سیستم واگن برگردان داریم که علیرغم تقاضای زیاد برای حمل و صادرات موادمعدنی، ظرفیت خیلی محدودی دارند و تنها سیستم تخلیه مواد معدنی در منطقه بوده و ظرفیت تخلیه آن بین 4 تا 4.5 میلیون تن بار است. در بحث ترانزیت نیز جایگاه‌هایی که مختص ریل باشد، باراندازها و انبار مسقف، همچنین وجود سیستم‌های تخلیه مواد فله و غلاتی مثل گندم وجود ندارد و نتوانستیم خیلی فعال باشیم و بیشتر مشکلات در بخش باری بوده و علیرغم داشتن تقاضای فراوان زیرساخت مناسب نداریم.

مدیرکل راه آهن هرمزگان اظهار داشت: در بخش مسافری نیز با توجه به اینکه ضریب اشغال این خط در مقایسه با خطوط دیگر بالاست اما ناوگان کفاف تقاضای بالای مسافری را نمی‌دهد و البته با شرکت‌های خصوصی در حال مذاکره هستیم تا در این مسیر قطارهای بیشتری دایر گردد.

مدیرکل راه آهن هرمزگان درباره ماکزیمم سرعت قطارهای باری و مسافری گفت: سرعت سیر قطارهای مسافری در مسیر بافق-بندر عباس 120 کیلومتر بر ساعت است و علت اینکه سرعت خیلی بالا نیست این است که این مسیر به صورت ترکیبی استفاده می‌شود و قطارهای مسافری به همراه قطارهای باری داخلی و همچنین قطارهای باری ترانزیتی را در این مسیر داریم که در سرخس تغییر بوژی می‌دهند و به سمت بندرعباس می‌آیند.

وی افزود: در مسیرهای ترکیبی با در نظر گرفتن موانع و قوس‌های موجود، سرعت‌ نمی‌تواند اختلاف زیادی داشته باشد. بنابراین، قطارهای باری و واگن‌های کشورهای آسیای میانه (CIS ) که تغییر بوژی داده و به ایران می‌آیند نمی‌تواند سرعت بالای 55 یا 60 کیلومتر بر ساعت را داشته باشند. ابنیه و تجهیزات مسیر بافق-بندرعباس برای سرعت 160 کیلومتر طراحی شده است اما به دلیل سیر تعداد قطارهای فراوان در این مسیر، اگر سرعت 160 را اعمال کنیم، موجب استهلاک سریع ریل‌های این خط می‌شود به همین دلیل ماکزیمم سرعت همان 120 در نظر گرفته شده است.

شاکری در خصوص میزان بار حمل و تخلیه شده و تعداد مسافر این اداره گفت: در 10 سال گذشته راه آهن هرمزگان در شاخص تن کیلومتر در کل کشور در رتبه اول، در شاخص بارگیری، بعد از راه آهن یزد در رتبه دوم و در شاخص تخلیه بار بعد از راه آهن اصفهان در رتبه دوم قرار دارد.

گفتنی است راه آهن هرمزگان از لحاظ شاخص تن کیلومتر در 10 ماه گذشته در بخش بار، 4 میلیارد و 675 میلیون و 5598 تن بار حمل کرده است که در مقایسه با سال گذشته 8 درصد رشد داشته است، در بخش تخلیه بار با 6 میلیون و 562 هزار و 93 تن بار با رشد 12.2 درصدی در مقایسه با سال گذشته مواجه بوده و در تخلیه مواد معدنی در مجتمع بارکو، با 63 هزار و 439 واگن تخلیه شده که رشد 4.5 درصدی داشته است.

در بخش مسافری در حال حاضر 2 قطار روزانه از بندرعباس به تهران و 1 قطار بندرعباس-یزد-تهران وجود دارد که به صورت یک روز در میان سیر می‌کند، همچنین قطارهای بندرعباس –اصفهان و بندرعباس- مشهد یک روز در میان است. با توجه به ثابت بودن تعداد ناوگان و تقریباً حجم مسافر، سالانه 1 میلیون و 100 هزار نفر مسافر توسط این راه آهن جابجا می‌شود و تنها با افزایش سالن‌ها به قطارهای موجود، رشد 2 درصدی داشته است.