تلکس ترابر نيوز :پايگاه خبري تحليلي حمل و نقل : بودجه پروژه هاي ريلي كافي نيست ازبخش خصوصي كمك بگيريد
دوشنبه، 10 آذر 1399 - 18:18 کد خبر: 92660
ترابر نيوز: با عملياتي كردن بستر مشاركت عمومي - خصوصي، مي‌توان در شرايط كسري بودجه نيز پروژه‌هاي ريلي كشور را در دست ساخت و بهره برداري قرار داد
ترابر نيوز: تين نيوز
با عملياتي كردن بستر مشاركت عمومي - خصوصي، مي‌توان در شرايط كسري بودجه نيز پروژه‌هاي ريلي كشور را در دست ساخت و بهره برداري قرار داد.
به گزارش تين نيوز به نقل از خبرنگار مهر، يكي از مشكلاتي كه كشور در حوزه توسعه زيرساخت‌هاي ريلي با آن مواجه است، كمبود بودجه براي ساخت اين پروژه‌ها است. اين موضوع زماني بغرنج مي‌شود كه همين بودجه محدود به واسطه نبود قانون جامع توسعه حمل و نقل ريلي، بين پروژه‌هاي متعدد كه بعضاً با فشارهاي سياسي تصويب شده‌اند، تقسيم مي‌شود. يكي از راه‌هاي حل اين مساله ايجاد قانون جامع توسعه حمل و نقل ريلي است.اما راهكار ديگر، ايجاد بستر مشاركت عمومي-خصوصي در ساخت پروژه‌هاي ريلي است تا به اين واسطه تمام پروژه‌هاي ريلي مورد نياز كشور، بدون نياز به اولويت بندي در فرآيند ساخت، تكميل و بهره برداري قرار گيرند.
محمد جواد شاهجويي، كارشناس صنعت حمل و نقل ريلي در يادداشتي به اين موضوع پرداخته است كه از نظرتان مي‌گذرد:
يكي از دلايل مهم تعدد پروژه‌هاي زيرساختي ريلي تصويب شده در كشور، نبود قانون جامع توسعه حمل‌ونقل ريلي پويا كه هموار بودن مسيرهاي جايگزين در آن ديده شده باشد، است.
در شرايطي كه قانون جامع توسعه حمل‌ونقل ريلي وجود ندارد، برخي نمايندگان مجلس در هنگام بررسي لوايح سنواتي بودجه، سعي مي‌كنند با توجه به نيازهاي حوزه انتخابيه خود، اولويت تخصيص بودجه به پروژه‌هاي زيرساختي را دستخوش تغيير كنند.
نمونه تصويب چند پروژه ريلي با درجه اهميت نه چندان بالا در قوانين بودجه سالانه
۱. راه آهن برقي تهران-آمل
به‌طور مثال پروژه احداث راه‌آهن برقي تهران-لاريجان-آمل به طول ۱۲۰ كيلومتر، طبق قانون بودجه ۹۸ هزينه احداثي بيش از ۱۲ هزار ميليارد تومان (معادل هزينه مورد نياز براي ساخت محور ترانزيتي چابهار-زاهدان به طول ۶۲۸ كيلومتر) دارد كه با پيگيري يكي از نمايندگان سابق مجلس از سال ۱۳۹۱ در رديف بودجه قرار گرفته و به تصويب رسيده است.
قابل توجه آنكه به‌خاطر كوهستاني بودن اين مسير و تعدد ابنيه فني آن، هزينه واحد براي احداث هر كيلومتر خط آهن در اين پروژه ۱۰۰ ميليارد تومان برآورد شده است. به عبارت ديگر هزينه ساخت يك كيلومتر خط آهن در اين مسير معادل ساخت ۱۰ كيلومتر خط آهن در ساير نقاط كشور است.
۲. راه آهن برقي تهران-همدان
پروژه ديگري كه با اين مختصات به تصويب رسيده است، احداث راه‌آهن مستقيم تهران-همدان در وهله اول و برقي كردن آن در گام بعدي است.
به اعتقاد برخي كارشناسان براي اتصال همدان به شبكه ريلي بهتر بود فاصله ۸۰ كيلومتري ميان ملاير تا همدان ساخته شود و هزينه يك هزار ميلياردي براي ساخت خط ريلي مستقيم از تهران به همدان صرف پروژه‌هاي با اولويت بالاتر مي‌شد.
با اين حال پس از ساخت اين پروژه كه پس از بهره‌برداري هنوز نتوانسته است بار و يا مسافر قابل توجهي جذب كند، يكي از نماينده‌هاي مردم استان همدان در مجلس، وعده برقي كردن اين خط آهن را داده است.
حميدرضا حاجي بابايي در مصاحبه خود در شهريور ماه سال ۱۳۹۷ گفته بود: انقلاب ريلي در همدان فرصت بسيار مناسبي را براي توسعه اين كلانشهر ايجاد كرده است.
وي با اشاره به دريافت رديف بودجه‌اي براي برقي و سريع السير كردن راه‌آهن تهران-همدان در سال ۹۷، گفت: پيگير تسريع در عملياتي شدن اين برنامه هستيم. نشانه پيگيري وعده اين نماينده را مي‌توان در لايحه بودجه ۹۸ پيدا كرد.
در رديف بودجه ۹۸ براي انجام اين پروژه غيرضروري برآورد ۱۵۰ ميلياردي صورت گرفته است اما براي محور ترانزيتي مهمي همچون اتصال چابهار به زاهدان (۱۱۰ ميليارد تومان معادل ساخت ۱۱ كيلومتر خط آهن) و زاهدان به سرخس (۱۶ ميليارد تومان معادل ساخت ۲ كيلومتر) اعتبار در نظر گرفته شد.
هر چند كه نهايتاً با موافقت رهبر معظم انقلاب، شركت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل كشور توانست ۳۰۰ ميليون يورو براي احداث اين خط ريلي ترانزيتي از صندوق توسعه ملي منابع دريافت كند كه تا كنون يك سوم آن به پروژه تزريق و دو سوم باقي مانده نيز به تدريج به اين طرح پرداخت خواهد شد.
منابع محدود دولتي، علت اصلي شرايط موجود
به طور كلي احداث هر كيلومتر خط آهن در دشت حدوداً نيازمند ۱۰ ميليارد تومان است. وجود ۳۷ پروژه ريلي در دست ساخت، با طولي بالغ بر ۴ هزار كيلومتر نيازمند اعتبار ۴۰ هزار ميليارد توماني است؛ كه طبيعتاً بايد در چندين سال تخصيص يابد. از طرف ديگر بودجه شركت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل‌ونقل كشور كه وظيفه ساخت جاده، بزرگ‌راه، آزادراه و خطوط ريلي را دارد در سال ۹۸ حدود ۴ هزار ميليارد تومان برآورد شده است.
به عبارت ديگر در صورتي كه شركت ساخت تمامي منابع خود را فقط صرف ساخت و توسعه شبكه ريلي كشور كند، ۱۰ سال زمان نياز است تا پروژه‌هاي ريلي در دست ساخت كنوني تكميل شوند.
راهكار، حذف پروژه‌هاست يا تغيير در شيوه تأمين مالي؟
بدون شك ساخته شدن خطوطي چون تهران- آمل و يا خط برقي تهران-همدان، مي‌تواند فوايدي براي كشور داشته باشد، اما به شرط آنكه براي ساخت چنين پروژه‌هايي منافع عموم مردم قرباني نگردد؛ به بيان ديگر، در شرايطي كه اولويت تخصيص بودجه عمومي به پروژه‌هاي عام المنفعه‌اي چون راه‌آهن چابهار-سرخس و راه‌آهن رشت-آستارا به‌عنوان تكميل‌كننده كريدورهاي ترانزيتي ريلي كشور و ضامن تحصيل درآمدهاي ارزي جايگزين نفت براي كشور شناخته مي‌شوند، وجود دارد، نبايد اين بودجه به پروژه‌هاي مفيد اما بي اولويت اختصاص يابد.
بنابراين براي ساخت پروژه‌هايي چون برقي كردن خط آهن تهران-همدان و يا ساخت راه‌آهن تهران-آمل مي‌توان به تأمين مالي به شيوه قراردادهاي مشاركت عمومي-خصوصي (PPP) رجوع كرد تا به اين واسطه بار مالي اين پروژه‌ها از روي منابع محدود دولتي برداشته شود و به علاوه زمان تكميل، ساخت و بهره‌برداري از اين پروژه‌ها كاهش پيدا كند؛ به بيان ديگر، مي‌توان با استفاده از روش‌هاي مشاركت عمومي-خصوصي فرآيندي ايجاد نمود كه از يك طرف پروژه‌هاي با اولويت ملي و از سوي ديگر پروژه‌هاي با رويكردهاي منطقه‌اي هر چه سريع‌تر به جريان بهره‌برداري رسيده و منافع حاصل از بهره‌برداري از اين پروژه‌ها بتواند در مدت زمان كمتري به عموم مردم برسد
برگشت به تلکس خبرها