تلکس ترابر نيوز :پايگاه خبري تحليلي حمل و نقل : درتوليد ثروت از اب عرب ها جلوترند يا ما؟
چهارشنبه، 19 شهریور 1399 - 19:42 کد خبر: 92002
ترابر نيوز: يادداشت تحليلي از محمد فاضلي استاد دانشگاه شهيد بهشتي
ترابر نيوز:
✅ شوراي همكاري خليج فارس شامل كشورهاي بحرين، كويت، عمان، قطر، عربستان سعودي و امارات عربي متحده است. همه آن‌ها كشورهايي نفتي و از اين نظر شبيه به ايران هستند.
✅ مجموع مساحت كشورهاي اين شورا 2673110 كيلومتر متربع و 1.63 برابر ايران است. جمعيت اين كشورها جمعاً 56.5 ميليون نفر در سال 2019 و جمع توليد ناخالص داخلي آن‌ها 1638 ميليارد دلار در سال 2018 است (سرانه 34265 دلار به ازاي هر نفر). توليد ناخالص داخلي ايران در سال 2019 معادل 413 ميليارد دلار و درآمد سرانه نيز 4982 دلار با جمعيت حدود 83 ميليون نفر بوده است. همين چند داده ساده را مقايسه كنيم:
🔹جمعيت ايران 1.46 برابر جمعيت شوراي همكاري خليج فارس است.
🔹مساحت ايران 61 درصد كل مساحت شوراي همكاري خليج فارس است.
🔹ايران با جمعيت بيشتر، توليد ناخالص داخلي‌اش يك‌چهارم (25.2 درصد) توليد ناخالص داخلي شش كشور شوراي همكاري خليج فارس است.
🔹درآمد سرانه هر ايراني فقط 14.5 درصد ميانگين درآمد شهروندان كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس است.
✅ شما هر نتيجه‌اي دوست داريد از اين مقايسه بگيريد، اما من بيشتر از هر چيز مايلم مصرف آب ايران و كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس را در چارچوب همين داده‌ها مقايسه كنم.
✅ نتايج جالب‌تر در اين مقايسه خفته است. آمار نشان مي‌دهد آب تجديدپذير (جمع آب حاصل از بارش‌ها، منابع آب زيرزميني و ورودي آب سطحي از كشورها هم‌جوار) كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس و ايران در سال 2011 به ترتيب زير است.
🔹ايران: 137 ميليارد متر مكعب (آمارهاي اخير نشان مي‌دهند اين مقدار به حدود 100 ميليارد متر مكعب كاهش يافته است.)
🔹عربستان سعودي: 3.85 ميليارد متر مكعب
🔹عمان: 1.4 ميليارد متر مكعب
🔹بحرين: 0.12 ميليارد متر مكعب
🔹امارات عربي متحده: 0.15 ميليارد متر مكعب
🔹قطر: 0.06 ميليارد متر مكعب
🔹كويت: 0.02 ميليارد متر مكعب
✅ مجموع آب تجديدپذير در اختيار اين شش كشور معادل 5.6 ميليارد متر مكعب است (به شرط آن‌كه از سال 2011 تاكنون كاهش نيافته باشد.) كشورهاي مذكور براي جبران كمبود منابع آب خود، حدود 4.9 ميليارد متر مكعب نيز آب از دريا شيرين‌سازي مي‌كنند. يعني، 56.5 ميليون نفر انسان در حاشيه خليج فارس، جمعا به حدود 10 ميليارد متر مكعب آب تجديدپذير دسترسي دارند.
✅ مصرف آب اين شش كشور اما محدود به اين 10 ميليارد متر مكعب نيست بلكه حدود 26 ميليارد متر مكعب آب مصرف مي‌كنند كه حدود 16 ميليارد متر مكعب آن از منابع زيرزميني استاتيك (تجديدناپذير) و منابع آب ژرف برداشت مي‌شود.
✅ حالا بياييد اين مقايسه‌ها را كامل كنيم. اعراب حاشيه خليج فارس با 26 ميليارد متر مكعب آب و 56 ميليون نفر جمعيت، 1638 ميليارد دلار درآمد كسب مي‌كنند و ما با 89 ميليارد متر مكعب آب و 83 ميليون نفر جمعيت 413 ميليارد دلار ثروت توليد مي‌كنيم. يعني:
🔹هر متر مكعب آب در حاشيه خليج فارس 63 دلار ثروت توليد مي‌كند.
🔹هر متر مكعب آب در ايران 4.6 دلار ثروت خلق مي‌كند.
✅ به عبارتي، هر شهروند عرب حاشيه خليج فارس از هر متر مكعب آب 13.6 برابر هر ايراني، درآمد توليد مي‌كند. سرانه مصرف آب ساليانه هر شهروند عرب حاشيه خليج فارس 464 متر مكعب و سرانه مصرف آب هر ايراني حدود 1100 مترمكعب (2.3 برابر سرانه هر شهروند عرب) است. اگر بدمصرف نيستيم، پس چه هستيم؟
✅ اين داده‌هاي ساده، نشان مي‌دهد ساختار توليد ثروت و ساختار مصرف آب در اين كشور به صورت بنيادين در هر سه بخش شرب، كشاورزي و صنعت ايراد دارد.
✅ اين ايرادها را نمي‌توان فقط با هزينه كردن دست و دلبازانه منابع مالي كمياب، گرانبها و بين‌نسلي، براي پروژه‌هاي پرهزينه، زمان‌بر و پرمناقشه تأمين آب بيشتر (نظير انتقال آب و شيرين‌سازي از دريا) اصلاح كرد.
✅ همه گزينه‌هاي مديريت منابع آب روي ميز باشند، اما قبل از هر تصميمي، بايد اثربخشي و هزينه‌هاي اصلاح مصرف را با هزينه‌ها و پايداري اين پروژه‌هاي سنگين مقايسه كرد.
برگشت به تلکس خبرها