دنياي اقتصاد نوشت: پرونده سومين روز معاملاتي شهريورماه نيز با افت شاخص كل بورس تهران بسته شد و اين نماگر با كاهش ۲/ ۳ درصدي به محدود يك ميليون و ۶۰۸ هزار واحد بازگشت. به اين ترتيب نماگر اصلي بورس تهران از اوج ۱۹ مرداد ۲/ ۲۲ درصد فاصله گرفت. نكته قابل‌توجه آنكه طي ۱۱ روز معاملاتي اخير ۱۱۶ ميليارد دلار از ارزش كل بازار سهام در مجموع بورس و فرابورس كاسته شده است.
ضمن آنكه شاخص كل بورس تهران از ابتداي سال تا ۱۹ مرداد ۹۹ كه در قله تاريخي قرار گرفت، ميانگين روزانه ۵/ ۱درصد سود مركب از آن بورس‌بازان كرد. طي ۱۱ روز معاملاتي اخير اما همزمان با افت ۲/ ۲۲درصدي شاخص كل، زيان روزانه معامله‌گران به ۳/ ۲ درصد رسيد. در شرايط فعلي اما شاهد حمايت دستوري بازيگران حقوقي از سهام شاخص‌ساز هستيم كه شايد در هيج‌جاي دنيا مشاهده نشود. اما كدام صنايع در اين بازه زماني بيشترين افت را تجربه كردند؟ سهامداران كدام شركت‌ها بيشترين زيان را متحمل شدند؟ كدام سهام در مقابل ريزش دسته‌جمعي بازار مقاومت كردند؟
در بحبوحه ريزش قيمت سهام خبر رسيد به بازيگران حقوقي دستور داده شده به حمايت از سهام شاخص‌ساز بپردازند و حتي ليستي در اين خصوص روي خط مراجع خبري رفت. در چهار روز معاملاتي گذشته نيز شاهد حمايت گسترده سهامداران حقوقي از قيمت سهم‌ها هستيم. حمايتي كه البته اين‌بار نه به ميل اين دسته از بازيگران سهام، بلكه به دستور سياست‌گذار واقع شد. به‌طوري كه خالص خريد بورس‌بازان حقوقي طي ۴ جلسه معاملاتي هفته جاري تنها در بورس تهران به ۱۱هزار و ۷۵۰ ميليارد تومان رسيد كه در تاريخ اين بازار بي‌سابقه بود. اما با اين حال چنين اقدامي منجر به از بين رفتن صف‌هاي فروش سهام نشد. در همين راستا به‌نظر مي‌رسد حمايت اين‌گونه حقوقي‌ها هرچقدر هم كه پر قدرت باشد نمي‌تواند حجم پرفشار نقدينگي را كه در يك سال اخير وارد بازار سهام شده مهار كند. در همين راستا به نظر مي‌رسد چنين اقداماتي تنها موجب آسيب به اعتماد سهامداران خرد به بورس تهران شده است. حمايت سهامداران حقوقي از قيمت برخي از سهم‌ها در تمام دنيا امري رايج است. اين دسته از معامله‌گران به دليل پرتفوي‌هاي با ارزش و بزرگي كه دارند گاهي اوقات در هنگام نزول قيمت يك سهم اقدام به خريد و حمايت از قيمت آن مي‌كنند تا ارزش پرتفوي خودشان افت چنداني را تجربه نكند. به عبارت ديگر سهامدار حقوقي هم مانند بقيه سرمايه‌گذاران به فكر حداكثر كردن سود خود است. اما به نظر مي‌رسد وظيفه اين دسته از سهامداران در بورس تهران تغيير كرده است. به عبارت ديگر با مشاهده رفتار حقوقي‌ها در روزهاي منفي بازار سهام به نظر مي‌رسد وظيفه آنها محدود به حمايت از شاخص كل شده است. اين رفتار موجب ارسال سيگنال‌هاي غلطي به سهامداران مي‌شود، به‌طوري كه در شرايط منطقي، اولين پيام مثبت خريد حقوقي‌ها اين است كه سهام خريداري شده مي‌تواند آينده مثبتي براي سرمايه‌گذاري داشته باشد. در عين حال سهامداران حقوقي مي‌توانند مخابره‌كننده نوع آموزش صحيح سرمايه‌گذاري به بازار باشند. به عبارتي معاملات سهامداران حقوقي مي‌تواند آموزشي براي بورس‌بازان تازه‌وارد بازار سهام باشد، اما خريد دستوري سهام توسط حقوقي‌ها در بورس تهران موجب از بين رفتن اين پيام‌هاي مثبت و از بين رفتن اعتماد سهامداران به اين دسته از بازيگران سهام مي‌شود. در همين راستا چنين رفتاري مي‌تواند موجب شود معامله‌گران خرد در خريد سهام به جاي توجه به ريسك سرمايه‌گذاري خود به دنبال سهمي باشند كه در صورت افت قيمت، حقوقي‌ها ناجي آن شوند. به عبارت ديگر روش كنوني خريد دستوري سهام توسط بورس‌بازان حقوقي موجب مي‌شود معامله‌گران حقيقي بي‌توجه از ريسك سهم خريداري شده انتظار سود بالايي داشته باشد.
شاخص كل بورس تهران ميانه مردادماه بود كه توانست مرز حساس ۲ ميليون واحد را فتح كند. نماگر سهام در اين مرز براي چند روز معاملاتي نوسان كرد اما پس از آن به سبب برخي دلايل واقعي و كاذب، نزول دماسنج بورس تهران آغاز و در ۱۱ روز معاملاتي گذشته بيش از ۲۲ درصد از ارتفاع شاخص سهام كاسته شد. اما در اين بازه زماني از ۴۲۳ نماد فعال بورسي و فرابورسي، ۳۵ نماد معادل ۸۹ درصد همسو با شاخص كل بازار روندي نزولي را در پيش گرفتند و در مقابل شاهد رشد قيمت سهام ۴۷ بنگاه اقتصادي بودند. ۱۵۳ سهم اما نزولي بيشتر از شاخص كل را متحمل شدند. در اين ميان سهام شركت بيمه نوين با بيشترين افت قيمت به ميزان ۷/ ۵۷ درصد مواجه شد. سرمايه‌گذاري بوعلي ديگر شركتي بود كه در ۱۱ روز معاملاتي اخير ۲/ ۵۶ درصد منفي شد. بيمه كوثر نيز در اين بازه زماني زياني ۵/ ۵۳ درصدي به سهامداران خود تحميل كرد. در ميان سهام بنيادي و كالامحور بازار نيز بيشترين افت قيمت از آن نماد معاملاتي پالايش نفت تهران به ميزان ۲/ ۳۴ درصد شد. «شستا» نيز در اين مدت شاهد كاهش ۹/ ۳۳ درصدي قيمت بود. ضمن آنكه شاهد ريزش ۳/ ۳۳ درصدي قيمت سهام پالايش نفت اصفهان بوديم. در آن‌سوي بازار سهامي نيز بودند كه در مقابل موج منفي ايجاد شده در بازار مقاومت كردند و نه تنها تن به افت ندادند بلكه مسيري صعودي را طي كردند. در اين خصوص بدون در نظر گرفتن سهام تازه‌وارد، «ولغدر» با بيشترين رشد قيمت به ميزان ۸/ ۲۷ درصد همراه شد. «سنير» نيز در ۱۱ روز معاملاتي گذشته شاهد رشد ۶/ ۲۷ درصد قيمت سهام خود بود. در ميان صنايع فعال بورسي نيز گروه چند رشته‌اي صنعتي با محوريت «شستا» شاهد بيشترين افت ميانگين قيمت سهام زيرمجموعه خود به ميزان ۸/ ۳۲ درصد بود. پالايشي‌ها نيز در اين بازه زماني با افت ۸/ ۳۱ درصدي مواجه شدند. اما دو گروه نيز خلاف مسير بازار با رشد قيمت همراه شدند. در اين خصوص مي‌توان به گروه منسوجات و زغال‌سنگ اشاره كرد كه به ترتيب شاهد افزايش ۶/ ۵ و ۳/ ۴ درصدي شاخص صنعت خود بودند.