نويسنده: حاجي ده آبادي، محمد علي؛
از جمله آموزه هاي سياست جنايي اسلام كه نقش و جايگاه بسيار مهمي در پيشگيري از جرم دارد، نهاد وقف وترويج فرهنگ وقف است.بررسي ابعاد وقف، به ويژه با نظر به وقفنامه هاييكه تاكنون كشف شده است و گزارش هايي كه از وضعيت جوامع اسلامي موجود است، اثبات كننده اين مدعاست كه از جمله كاركردهاي وقف، پيشگيري از بزهكاري و نيز بزهديدگي است. كاركرد نهاد وقف فقط به پيش از وقوع جرم محدود نمي شود، بلكه پس از وقوع جرم نيز نقش آفريني موثري در كاهش جمعيت كيفري، سازش دادن بزهكار و بزهديده و ايفاي نقش ترميمي يا حتي اصلاح و درمان مجرمان دارد. در اين مقاله ابعادي از اين كاركردها بررسي مي شود.
خلاصه ماشيني:"البته تأثير وقف فقط به امنيت اجتماعيمحدود نميشود:«وقف ميتواند ضريب امنيت را در همۀ سطوح بالا ببرد؛در زمينۀفردي باعث توسعۀ فردي و تكامل شخصيتي فرد واقف شود و افرادي كه از منافعوقف بهره ميبرند نيز به نوبۀ خود احساس امنيت بيشتري خواهند داشت؛در زمينۀامنيت ملي،با تحقق هر چه بيشتر عدالت اجتماعي و برابري فرصتها در سطح اجتماع،راه براي گسترش توسعۀ سياسي و اقتصادي هر چه بيشتر جوامع هموار ميشود و درنهايت،در سطح بينالمللي نيز نميتواند به گسترش همكاريهاي متقابل،توسعۀ پايدارو ارتقاي موازين حقوق بشر كمك كند»(سيمبر،1388،ص 124). برخي از محققان با اشاره به كاركردهاي اقتصادي وقف،نقش آن را درتأمين اجتماعي جامعه و بر طرف ساختن مفاسد اجتماعي تبيين كردهاند: وقف در بعد تأمين اجتماعي،هم زمان منشأ دو اثر عمده در جامعه است:از يك سوهمچون چتري بزرگ سايۀ خود را بر همۀ نيازمندان ميگستراند و جامعه را از فقر وتنگدستي كه عامل بسياري از مفاسد اجتماعي و اخلاقي و سستي در اركان دين است، نجات ميدهد و امكان همزيستي مسالمت آميز جامعه را در محيطي مملو از اخوت وحسن ظن كه زمينه ساز پيشرفت و تعالي جامعه خواهد شد،فراهم ميكند؛از سويديگر با حل مسئلۀ تأمين اجتماعي به وسيلۀ خود مردم به صورت خودجوش،اشكالاتاجرايي را كه معمولا قوانين اجتماعي دارند،نخواهد داشت و مهمتر از آن اينكه وقف،بار مالي اين امور را از دوش دولت اسلامي بر ميدارد(سليميفر،1370،ص 148). همچنين،با توجه به اينكه امكان وقف از سوي گروهي از افراد وجود دارد و باتوجه به مشكلات مالي و اقتصادي اعضاي جامعۀ اسلامي،ميتوان براي رفع نيازهاياجتماعي و تمهيداتي كه دربارۀ پيشگيري از جرم و بزهديدگي ميتوان انديشيد،نسبت به وقفهاي جمعي با مشاركت گروهي از خيران اقدام كرد."