به گزارش پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي، امير اميني، معاون برنامهريزي و مديريت منابع وزارت راه و شهرسازي در دومين نشست مقدماتي كارويژههاي تخصصي پروژه «يكپارچهسازي و تجميع اسناد برنامهاي وزارت راه و شهرسازي»، ضمن تبريك اعياد گذشته و تسليت ايام محرم گفت: كار فشرده و بزرگي را دنبال ميكنيم كه طبيعتا هم زمانبر و هم انرژيبر است.
اميني با اشاره به مسئوليتهاي بزرگ وزارت راه و شهرسازي در سطح كشور افزود: وزارت راه و شهرسازي وزارتخانه بسيار عريض و طويل با حجم وظايف سنگين و مهم است، به طوريكه بين ۵۰ تا ۶۰ درصد اعتبارات عمراني كشور را مصرف مي كند. همچنين بيش از ۵۰ درصد سرمايهگذاريهاي بخش خصوصي در حوزه زيرساختها، ناوگان و توليد سرمايه ثابت در وزارت راه صورت ميگيرد.
معاون وزير راه و شهرسازي با اشاره به اقدامات انجام شده در اين وزارت خانه گفت: تنها در هفته دولت حدود ۶۹۹ پروژه، توسط مقامات استاني، محلي و ملي افتتاح شد. در همه حوزهها فعاليت و افتتاح داشتيم. حدود ۳ هزار ميليارد تومان سرمايهگذاري صورت گرفت كه در هفته دولت افتتاح شد.
وي ادامه داد: حدود ۱۷۸ تا ۱۸۰ پروژه اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي در حوزههاي مختلف زيربنايي و روبنايي افتتاح و بهرهبرداري شد. كار بزرگي اتفاق افتاد، ۳ هزار ميليارد تومان سرمايهگذاري در يك بازه ۶ ماهه كار عظيمي است.
اميني با اشاره به اينكه بايد طراحي اين پروژهها بايد با برنامهريزي باشد، گفت: وقتي وارد حيطه اين سرمايهگذاري ميشويم، ميبينيم متوسط طول پروژههايي كه در حوزه راه افتتاح شد، حدود ۳ تا ۳.۵ كيلومتر است. در سرجمع ميبينيم كه حدود ۱۰۰۰ كيلومتر راه روستايي افتتاح شده است، اما وقتي به جزييات اين عدد وارد ميشويم، مي بينيم طول هر راه حدود ۳ كيلومتر بوده است.
وي افزود: فاجعه بزرگتر ميشود وقتي كه بيشتر به اعداد وارد ميشويم. متوسط طول پروژههاي ملي افتتاح شده بين ۲ تا ۳ كيلومتر و در پروژههاي استاني بين ۶ تا ۹ كيلومتر است. يعني مقياس پروژههاي ملي در حد پروژههاي استاني افت كرده و پروژههاي استاني خود را در سطح پروژههاي ملي بزرگ كرده است.
اين مقام مسئول ادامه داد: متوسط طول افتتاح شده راههاي روستايي، بيش از ۳ برابر متوسط طول پروژه هاي ملي و راه اصلي و بزرگراهي است. با بررسي اين اعداد متوجه ميشويم كه چرا رضايت عمومي از اين حجم فعاليت در وزارتخانه وجود ندارد.
پروژهها به رضايت عمومي منجر نشدهاند
معاون وزير راه و شهرسازي با اشاره به اينكه پروژههاي اين وزارتخانه نتوانسته رضايت عمومي را جلب كند، گفت: در يكسال گذشته ۱۴ فروند هواپيما به ناوگان هوايي كشور اضافه شده و حدود ۱۲ ميليون تن به ظرفيت بندري اضافه شده است، اما آيا رضايت مردم افزايش پيدا كرده است؟
وي ادامه داد: در حوزه ريل در سال گذشته و امسال، چندين مركز استان به شبكه ريلي كشور متصل شدند. اما آيا با اتصال اين مراكز استان رضايت مردم فراهم شد؟ چه مشكلي در نظام برنامهريزي وجود دارد كه اين دست اقدامات به افزايش رضايت عمومي منجر نمي شود؟ آيا برنامهريزي اشتباه بوده است؟ آيا هدفگذاري يا راهبرد ما اشتباه بوده است؟ چرا اگر چند مركز استان به شبكه ريلي متصل ميشود، ارزش افزوده اقتصادي حوزه ريلي ما افزايش پيدا نميكند؟
اميني به اقدامات صورت گرفته در حوزه حمل و نقل جادهاي نيز اشاره كرد و گفت: در حوزه راهداري و نگهداري راه، همه دستگاههاي نظارتي و مراقبتي الكترونيكي و ديجيتال فعال شده است. سامانههاي مختلف براي بارنامه، صورت وضعيت مسافران و ... فعال شده است. همه به نوبه خود تلاش ميكنيم بهترين خدمات را ارائه دهيم، ولي در نهايت اين اقدامات به افزايش رضايت عمومي منجر نميشود.
وي افزود: وقتي وارد دستگاه مثلا شركت راهآهن يا سازمان راهداري ميشويم و از درون دستگاه، به عنوان جزئي از آن، عملكرد شركت را بررسي ميكنيم، ميبينيم كه حوزه ريلي و جادهاي اعداد و ارقام خوبي را نشان ميدهد. ولي وقتي از بيرون نگاه ميكنيم ميبينيم نتوانستهايم رضايت عمومي را جلب كنيم.
اميني ادامه داد: چرا برخي از سيستمهاي ما زيانده ميشوند؟ چرا يك شركت دولتي بايد زيانده باشد و شركت باقي بماند؟ اگر يك شركت قرار است شركت بماند، چرا بايد زيانده شود؟ و اگر قرار است زيانده باشد، چرا بايد شركت شود؟ نفس شركتْ درآمدزايي، سودزا بودن و ايجاد ارزش افزوده اقتصادي است. چه اتفاقي در اين سيستم برنامهريزي افتاده و چرا برخي از شركتها زيانده هستند؟ شايد نياز باشد ساختار تشكيلاتي آنها اصلاح شود. در اين مورد نظر شما كارشناسان را ميطلبيم. بايستي نگاه بالا به پايين با نگاه پايين به بالا درهم آميخته شود و ما بتوانيم از آن يك نتيجه خوب بگيريم.
ضرورت تركيب نگاههاي «بالا به پايين» و «پايين به بالا»
معاون برنامهريزي و مديريت منابع وزير راه و شهرسازي با اشاره به اينكه براي موفقيت در حصول اهداف بايد به برنامهريزي جامعنگر و از بالا به پايين نيز توجه شود، گفت: در برنامهريزي بايد نگاه بالا به پايين با نگاه پايين به بالا در هم آميخته شود تا بتوان از آن نتيجه قابل قبول حاصل كرد.
اميني به نگاه ويژه به حوزه برنامهريزي در نقشه راه معماري سازماني وزارت راه و شهرسازي اشاره كرد و افزود: در نقشه راه معماري سازماني سعي گرديده كه در بازبيني نظام برنامهريزي وزارتخانه هم نگاه پايين به بالا را داشته باشيم-كه تا الان نيز داشتهايم- و هم نگاه جامع و از بالا به پايين را داشته باشيم، كه متاسفانه پيش از اين نداشتيم.
معاون برنامهريزي و مديريت منابع وزير راه و شهرسازي به عنوان يك مثال ديگر از ضرورت برنامهريزي بالا به پايين گفت: در نظام برنامهريزي و هدفگذاري وزارتخانه بارها و بارها نسبت به ايمني صحبت شده، اما در مهندسي كار اشكالات عمدهاي وجود دارد. به عنوان مثال هنگامي كه قرار است در بحث ايمني به مهندسي زيرساخت، فرهنگسازي و قانون گذاري پرداخته شود، براي برخي از اين موارد شدت قائل شدهايم، اما در مهندسي زيرساختها، شدت توجه به مقوله ايمني بسيار كمتر ميشود. اين در حالي است كه به عنوان مثال اگر در مسيري كه راه اصلي وجود دارد، بزرگراه احداث شود، قطعا اين پروژه در راستاي ارتقاي ايمني است. يا اگر مسافران از يك مد حمل و نقلي به حمل و نقل ريلي منتقل شوند، يك هدف آن بايد اين باشد كه ايمني ارتقا پيدا كند. نوسازي و بهينه سازي ناوگان هم نتايج مشابهي در بر دارد. اما چنين اقداماتي در برنامههاي ايمني مطرح نميشوند.
وي ادامه داد: اين مساله به اين دليل است كه در برنامهريزي وارد جزء شدهايم و همه اجزاء كار را يك بار از بالا كنار هم نچيدهايم. ايمني جايگاه صحيحي در اجزاء برنامهريزي راهبردي ما ندارد و اين باعث ميشود هدف اصلي و نهايي حاصل نشود و در نهايت نظام برنامهريزي منسجم براي جلب رضايت شهروندان وجود نداشته باشد.
استقرار نظام برنامه ريزي در وزارت راه و شهرسازي
معاون وزير راه و شهرسازي با اشاره به ضرورت پرداختن به امر برنامهريزي گفت: شرايط كنوني كشور بيش از هرچيزي نمايان ميكند كه چه در ابعاد كلان اقتصادي، چه در ابعاد كلان زيرساختي و چه در ابعاد جزئي برنامهريزي و كارشناسي، برنامهريزي درست وجود ندارد. اين اوضاع بيش از هرچيزي حكم مي كند كه كشور به سمت برنامه ريزي درست برود.
وي ادامه داد: ما فقط نگاه پايين به بالا را نميخواهيم. امروز نگاه پايين به بالا در جريان است. هركدام از بخشها و اجزا در حيطه خود خوب عمل ميكنند، اما هنگامي كه از بالا نگاه ميكنيم مشخص ميشود كه پيوستگي وجود ندارد و يك پوسته بزرگي كه بتواند تمام اين مجموعهها را به صورت يك پازل حجمي كنار همديگر قرار دهد، رضايت شهروندان را به دنبال داشته باشد، انسان محور باشد، سازگار با محيط زيست باشد و پايدار باشد، موجود نيست.
اميني با اشاره به پروژه يكپارچهسازي و تجميع اسناد برنامهاي وزارت راه و شهرسازي گفت: ۳۳ كار ويژه تشكيل شده است كه سرفصلهاي مختلف در حوزههاي مختلف دارد.
وي افزود: اميدوارم با اين اقدام بتوانيم نظام برنامه ريزي را در وزارتخانه مستقر كنيم. اكنون شاهد آن هستيم كه در بسياري از بخشها يا راهبرد وجود دارد و هدف وجود ندارد و يا هدف وجود دارد و راهبرد وجود ندارد. طبيعتا رسيدن به اهداف بدون مشخص بودن مسير ممكن نخواد بود.
اميني در انتها گفت: اينها نقاط ضعفي است كه در نظام برنامهريزي وزارتخانه وجود دارد. از همه حاضران به عنوان تصميمسازان بالقوه برنامهريزي در حوزههاي مختلف وزارت راه تقاضا دارم، بازآفريني نظام برنامهريزي وزارتخانه را پيگيري كنند. مطمئن هستم كه اگر بتوانيم در اين كار بزرگ موفق شويم، رضايت عمومي فراهم خواهد شد.