ميليون‌ها نفر در طول روز مسافر مترو در پايتخت هستند و حجم قابل توجهي از جابجايي شهروندان و رفت و آمد آنها در تهران با اين قطار زير زميني صورت مي‌گيرد. قطاري كه اين روزها شاهد مسافران زيادي در اعماق زمين است و عليرغم رضايت برخي شهروندان از فعاليت آن، گلايه‌مندي‌ها نيز اندك نيست.
كمبود واگن، وجود دستفروشان، اذحام جمعيت در ايستگاه و پله‌ها، تأخير در حركت قطارها و خرابي برخي از پله‌هاي برقي، بدحجابي برخي مسافران ... از جمله دغدغه‌هايي است كه اگر مترو سوار باشيد حتما با آن مواجه شده‌ايد.
براي بررسي اين مشكلات و رساندن صداي مردم به گوش مسؤولان صبح يك روز تابستاني را براي تهيه گزارش انتخاب كرديم و با گروه صوت و تصوير خبرگزاري فارس راهي برخي از خطوط و ايستگاه‌هاي پرتردد شديم. البته بدون هماهنگي با مديران شركت بهره‌برداري مترو امكان تهيه گزارش نبود و پس از اخذ مجوز و همراهي دو نفر از همكاران آنها براي تهيه گزارش ابتدا ايستگاه فردوسي از خط 4 را انتخاب كرديم.
خط چهار مترو تهران از ايستگاه ارم سبز(ايستگاه پارك ارم) در بلوار فردوس آغاز، خيابان شقايق در غرب تهران را به ايستگاه شهيد كلاهدوز انتهاي خيابان پيروزي وصل مي‌كند. همچنين خط 4 مترو در دروازه دولت با خط 1، در دروازه شميران و شادمان با خط 2، در تئاتر شهر با خط 3، در ميدان شهدا با خط 6، در توحيد با خط 7 برخورد مي‌كند و اين خط از زير خيابان انقلاب و آزادي مي‌گذرد. همه اين عوامل از دلايل شلوغي خط 4 است كه ما آن را براي تهيه گزارش انتخاب كرديم.
ساعت 7:45 صبح است. پس از قرار دادن دوربين و سه پايه در محل مورد نظر، به سراغ مسافران رفتيم. همه عجله براي رسيدن به مقصد دارند. قدم‌هاي تند آنها حكايت از تعجيل براي رسيدن به محل كار دارد. به صورت تصادفي از ميان مسافران، گزينه‌هايي انتخاب مي‌كنيم و در مورد مشكلشان در مترو سؤال مي‌پرسيم. مي‌گوييم قرار است مشكلات را به گوش مديران مترو برسانيم و گامي در جهت رفع آن داشته باشيم.
خانمي حدود 30 تا 35 سال به عنوان اولين مخاطب انتخاب مي‌شود. ميگويد به محل كار مي‌روم و هر روز مسافر مترو هستم. از شلوغي مترو گلايه‌مندم؛ ميگويد واگن كم است و صبح‌ها بايد رفتن چند قطار را شاهد باشد تا بلاخره بتواند، مسافر يكي از قطارها باشد. درخواست مي كند چرايي اضافه نشدن واگن ها را برايشان پيگيري كنيم.
مردي حدود 60 سال دومين مخاطب ما در اين ايستگاه است كه تمايل به صحبت دارد. هرچند كندتر از جوانان در مترو راه مي‌رود ولي بيانش تند است. ميگويد چند روز پيش در حال افتادن از پله برقي به دليل اذحام جمعيت بود و اگر جواني دستش را نگرفته بود به زمين مي‌خورد. درخواست او اضافه كردن قطار و ايستگاه براي كاهش جمعيت است.
خانمي ميانسال با كودكي 4 ساله كه همراهش است، ميگويد نوه‌اش را به بيمارستان مي‌برم. او از دستفروشان گلايه دارد و ميگويد سَرم رفت از بس در واگن‌ها شلوغ مي‌كنند. در عالم خودم هستم كه صدا مي‌زنند و اصرار به خريد دارند. درخواست ساماندهي دستفروشان را دارد و مي خواهد از مسؤل مربوطه پيگيري كنيم.
مردي جوان از ديگر افرادي است كه براي مصاحبه اعلام آمادگي مي‌كند. دستي به سرش مي‌كشيد براي نظم موهايش؛ ميگويد مي‌خواهم در مورد نرخ بليت‌ها صحبت كنم و مصاحبه‌اش را آغاز مي‌كند. ميگويد نرخ بليت‌ها از ارديبهشت حدود 20 درصد افزايش يافته است ولي اخيرا متوجه شده كه بيش از 20 درصد از حسابش كسر مي‌شود و از مسؤولان مترو درخواست پاسخ دارد.
ايستگاه بعدي براي تهيه گزارش، دروازه دولت است كه در خط ۱ و ۴ مترو تهران قرار دارد و در تقاطع خيابان‌ها شهيد مفتح و سعدي با خيابان انقلاب اسلامي است بنابراين اين خط هم از خطوط شلوغ مترو محسوب مي‌شود. از ايستگاه فردوسي سوار بر مترو مي شويم و ايستگاه دروازه دولت پياده؛ پس از قرار دادن دوربين و سه پايه در محل مورد نظر به دنبال علاقه‌مندان براي مصاحبه مي‌رويم. سرعت رفت و آمد در اين خط بسيار زياد است. مسافران اكثر آنقدر عجله دارند كه حتي منتظر براي شنيدن سوژه نمي‌شوند. كار در اين ايستگاه سخت‌تر است و پس از دقايقي استقبال براي مصاحبه بيشتر مي‌شود.
پسري جوان با قدي بلند و كوله‌اي به پشت در مورد تاخير سرفاصله حركت قطارها گلايه دارد. ميگويد واگن كم است و گاهي قطار دير مي‌آيد.خانمي حدود 25 سال در مورد ترمز ناگهاني قطار در ميان خطوط ميگويد و دوست همراهش هم از كمبود واگن گلايه دارد.
مردي ميانسال از كم بودن صداي بلندگوهاي داخل قطار گلايه مند است و ميگويد برخي مواقع به دليل اين مشكل متوجه ايستگاه مورد نظرش نمي‌شود و مجبور به سفر طولاني‌تر در مترو مي‌شود.
يكي از دستفروشان كه بار و بساطش را در يك كوله و چمدان مسافرتي ريخته و يك پوز هم در دست دارد ميگويد صداي مرا به آقاي مسؤول برسانيد. والا ما براي چرخاندن زندگي مجبور به دستفروشي هستيم. خودمان هم از اينكه محلي در مترو براي ما جهت فروش اجناس اختصاص دهند خوشحال مي‌شويم. ساماندهي نه تنها بد نيست بلكه ما هم استقبال مي‌كنيم ولي مشكل اينجاست كه كلا ميخواهند ما را حذف كنند.
ايستگاه بعدي 15 خرداد است البته نه ابتداي صبح بلكه ساعت 5 بعدازظهر؛ اينجا هم از خطوط پر تردد به شمار مي رود. اين ايستگاه در چهارراه گلوبندك، تقاطع خيابان پانزده خرداد و خيابان خيام و در خطر يك مترو واقع شده است.
در اين خط كسبه و مشتريان بازار زياد رفت و آمد مي‌كنند. كمتر كسي است كه بسته يا كيسه‌اي از خريد همراهش نباشد. همجمه و هياهوي اين خط بيشتر است. سفرهاي چند نفره نيز بيشتر مشاهده مي‌شود. مادري با دو فرزند جوان خود از خريد باز مي‌گردد، ميگويد به اين خط بايد بيشتر توجه شود. حركت قطارها زيادتر باشد و اينطور نباشد كه شاهد رفتن چند قطار باشيم تا موفق به سوار شدن شويم.برخي از پرسش‌ها در اين خط تقريبات مشابه خطوط ديگر است. كه كمبود قطار و اذحام جمعيت درصدر آن قرار دارد.
براي پاسخ به درخواست شهروندان در مترو به سراغ مدير عامل شركت بهره‌برداري مترو رفتيم. تمايل داشتيم كه اقاي رئيس به مترو آيد و همانجا در مورد مشكلات مردم گفت‌وگو داشته باشيم ولي فرنوش نوبخت، مديرعامل شركت بهره‌برداري مترو نسبت به اين نوع مصاحبه استقبال نكرد و بيان داشت به دليل گرفتاري كاري، برايش مقدور نيست. اقاي رئيس در مصاحبه تلفني به گلايه مندي مردم پاسخ داد.
ارشاد بدحجابان در مترو آغاز شده است
مدير عامل شركت بهره برداري مترو ابتدا در مورد بدحجابي به خبرنگار فارسگفت: همكاران ما در اين زمينه برنامه‌‌ريزي‌هاي لازم را انجام دادند و ارشاد بدحجابان و بي‌حجابان در مترو آغاز شده است. به‌زودي شاهد بهتر شدن روند حجاب در مترو خواهيم بود كه البته فعاليت ماموران مترو ارشادي است و در راستاي همكاري با پليس انجام مي‌گيرد. ماموران پليس زن مترو همچون سطح جامعه اقدامات لازم را براي ارشاد بدحجابان و بي‌حجابان انجام مي‌دهند.
ماجراي كسر مبلغ بيشتر از اعتبار كارت بليت
وي در مورد انتقاداتي درباره كسرمبلغ بيشتر از اعتبار كارت بليت مترو اظهارداشت: شهروندان در زمان ورود به ايستگاه و ثبت كارت بليت خود در گيت مبلغ 4038 ريال به عنوان حداقل هزينه سفر و يا ورودي از كارت هايشان كسر و پس از طي مسير مورد نظر با ثبت كارت خود در گيت هاي خروج از ايستگاه مبلغ مربوطه كاسته مي‌شود.
وي افزود: برخي از شهروندان در زمان خروج بر اثر فراموشي لحظه خروج خود را ثبت نمي‌كنند كه موجب كسر شدن مبلغ 7269ريال و در زمان ثبت ورود مجدد به ايستگاه به صورت اتوماتيك از كارت بليت ايشان كسر و به‌علاوه حداقل هزينه ورودي مجدد 4038ريال كه در نهايت جمع آن به مبلغ 12000 ريال كسر مي‌شود. اين روند به دليل عدم توجه به روند استفاده از كارت بليت و يا فراموشي شهروندان گرامي باعث ايجاد ضن در افكار آنان شده است. بنابراين تأكيد داريم كه شهروندان حتماً در خصوص ثبت خروج خود از ايستگاه اقدام كنند تا هزينه هاي اضافي برايشان لحاظ نشود.
شلوغي‌هاي اين روزهاي واگن‌ها و سرفاصله حركت قطارها
نوبخت در مورد شلوغي واگن‌هاي مترو بيان داشت: آمار مسافران به‌صورت روزانه كنترل مي‌شود و درحال حاضر شرايط مناسبي در اين خصوص داريم البته شلوغي‌هاي اين روزها در حد عجيب و غريب نيست و هر زماني كه لازم باشد همكاران من حركت‌هاي فوق‌العاده قطارها را اضافه مي‌كنند. با توجه به قول‌هاي مساعدكه از سوي شهردار و دولت به شركت بهره برداري داده شده با ورود واگن‌هاي جديد در آينده به خطوط مترو شاهد كاهش ازدحام و شلوغي در واگن‌هاي مترو خواهيم بود.
مديرعامل شركت بهره‌برداري متروي تهران و حومه افزود: در خطوط ۱، ۲ و ۴ سرفاصله حركت قطارها ۴ دقيقه است و در خط سه با سرفاصله 8 دقيقه خدمات رساني مي كنيم در اين خصوص ظرفيت‌هاي ما خوب و مناسب است و در صورت لزوم قطارفوق‌العاده به خط تزريق خواهد شد.
وي با بيان اينكه وظيفه ما در شركت بهره‌برداري مترو اين است كه شهروندان را با آسايش جابه‌جا كنيم و الان هم در حال انجام وظيفه‌مان هستيم گفت: ما به‌طور لحظه‌اي آمار مسافران و ظرفيت قطارها را كنترل مي‌كنيم لازم به توضيح است در ساعات پيك در خطوط مترو، شركت از نهايت ظرفيت خود براي تسهيل در روند جا به جايي شهروندان استفاده نموده و روزانه دو نيم ميليون مسافر جابجا مي كند.
طرح جمع آوري دستفروشان اجرايي مي‌شود
نوبخت در مورد دستفروشان گفت: دستفروش نيز يك مسافر مترو است و با تهيه بليت وارد اين سيستم حمل و نقل مي‌شود البته روزانه تعداد زيادي از اين افراد توسط پرسنل شركت بهره برداري مترو به بيرون از ايستگاه‌ها هدايت مي‌شوند و يا از تردد اين افراد توسط پليس در سكوها جلوگيري مي‌شود.
وي بيان داشت: وظيفه اصلي كاركنان اين شركت خدمات حمل و نقلي مناسب به شهروندان است و در زمينه جمع آوري كامل دستفروشان نه نيرو و نه بودجه كافي داريم. بنابراين بهترين راهكار براي جمع آوري دستفروشان اين است كه مردم از اين افراد خريد نكنند.
مديرعامل شركت بهره‌برداري مترو تصريح كرد: البته همواره طرح جمع آوري دستفروشان در دستور كار شركت بهره برداري مترو بوده است و پليس مترو مستقر در ايستگاه ها به محض ورود دستفروشان نسبت به جمع آوري اين افراد اقدام مي‌كنند اما بيشتر اين دستفروشان بصورت پنهاني وارد ايستگاه هاي مترو مي شوند و بيشتر افراد دستفروش در زمينه فروش كالاهاي ريز و كوچك اقدام كرده كه همين امر منجر مي‌شود كنترل و ساماندهي اين افراد سخت باشد.
نوبخت عنوان كرد: بيشتر اين دستفروشان به وسيله يك كيف دستي و وسايل كوچك قابل حمل به عنوان يك مسافر عادي وارد قطار مترو مي شوند و در داخل قطار نسبت به فروش كالاهاي خود اقدام مي كنند. همچنين خريد از دستفروشان در فرهنگ ما جا افتاده و هرقدر ما به اين موضوع دامن بزنيم و بيشتر از آنها خريد كنيم اين پديده بيشتر گسترش مي‌يابد و بهترين راه حل اين معضل در مترو عدم خريد مسافران دستفروش ها است.
وي افزود:موضوع بساط‌گستري و دستفروشي و خريد از آنها به فرهنگ ما بستگي دارد و بهتر است به كسب‌و‌كارهايي كه از طريق پرداخت ماليات و عوارض فعاليت مي‌كنند كمك كنيم؛ اين موضوع سبب مي‌شود خود‌به‌خود اين مشكل حل شود.
مدير عامل شركت بهره‌برداري مترو خاطرنشان كرد: اقدامات ما در راستاي برخورد با اين افراد از يك‌سو با برخورد مردم مواجه مي‌شود و از سوي ديگر در پيام‌ها و شكايات مردم از مزاحمت دستفروشان مترو براي مسافران سخن به‌ميان مي‌آيد، همين برخورد دوگانه مردم با اين موضوع باعث شده تا ما بيش از پيش به اقدامات فرهنگي روي بياوريم و از طريق پخش تيزرهاي آموزشي در واگن‌ها، نصب بنر و اعلام در ايستگاه‌ها سعي داريم تا خريد نكردن از اين افراد را در بين مردم فرهنگ‌سازي كنيم.
دردسرهاي پله‌برقي‌هاي مترو
نوبخت در مورد مشكلات دغدغه مردم از پله‌هاي برقي اظهارداشت: در حال حاضر ما كمترين خرابي پله برقي‌ها را شاهد هستيم ولي برخي ايستگاه‌هاي خط دو و برخي ايستگاه‌هاي خط يك فاقد پله برقي است، چرا كه طراحي در اين ايستگاه‌ها قديمي بوده و امكان تامين و نصب پله برقي ندارند، زيرا سازه اجازه نمي‌دهد.
وي افزود: اما در سازه‌هاي جديد تا نزديكي خيابان با آسانسور و پله برقي تردد انجام مي‌شود.ضمن اينكه در خصوص ازدحام و ازدياد جمعيت در مواقع استفاده از پله‌هاي برقي همانگونه كه در ايستگاه‌ها قابل رويت است اين روند در ساعات پيك و در تعدادي از ايستگاه‌هاي تقاطعي و شلوغ رخ نمايان مي‌كندكه با عنايت به حجم مسافري كه از قطارها پياده مي‌شوند(حدود 400 تا 700) نفر كه از پله برقي استفاده مي‌كنند بايد در صف انتظار 1 تا 2 دقيقه‌اي بايستند.
مديرعامل شركت بهره‌برداري مترو افزود: بنابراين در اين خصوص از شهروندان تقاضا مي‌شود با عنايت به ازدحام جمعيت صبر پيشه كرده تا بتوانند از پله‌هاي برقي به راحتي استفاده كنند. البته هندريل ۸۲۲ پله برقي در همين دوره توسط متخصيصن داخلي بومي‌سازي شده است و ما در حال حاضر كمترين خرابي پله برقي را در ايستگا‌هاي مترو شاهد هستيم.
صداي ناهنجار ترمز قطارها
نوبخت در مورد صداي ناهنجار ترمز قطارها گفت: بومي سازي بخشي از ترمزهاي قطار در حال انجام است و بومي سازي تجهيزات كمك بزرگي در كاهش هزينه‌هاي شركت داشته است اگرچه شرايط موجود باعث بالا رفتن قيمت‌هاي تمام شده تامين تجهيزات مي‌شود. بنابراين در آينده‌اي نزديك شاهد رفع مشكل صداي ترمزها و صداي گوش خراش آن خواهيم بود.
با قول‌هاي مساعدي كه فرنوش نوبخت، مدير عامل شركت بهره‌برداري مترو به خبرگزاري فارس و شهروندان داد، اميدواريم بزودي شاهد كاهش هرچه بيشتر گلايه‌مندي و دغدغه مسافران پايتخت باشيم.
انتهاي پيام/